Δ. Μυστακίδης: Το ρεμπέτικο είναι γνήσια μορφή λαϊκής έκφρασης
«Ο καθένας κάνει αυτό που του λέει η ψυχή του είτε είναι καλλιτέχνης, είτε οτιδήποτε. Η αλληλεγγύη υπάρχει στην κοινωνία
μας κι αυτό είναι πολύ θετικό. Κανείς δεν οφείλει με την έννοια της υποχρέωσης», σημειώνει μιλώντας στο Πριν ο Δημήτρης Μυστακίδης, ο οποίος θα ανέβει στην μουσική σκηνή των Αναιρέσεων την Κυριακή 17 Ιουνίου.
συνέντευξη στην Ιωάννα Καρδάρα
Η τέχνη είναι αφορμή για να σκεφτείς, τις απαντήσεις τις δίνεις μόνος σου στα προβλήματα
Τι σημαίνει για εσάς το ρεμπέτικο τραγούδι;
Το ρεμπέτικο είναι γνήσια μορφή λαϊκής έκφρασης. Για μένα έχει αξία φοβερή κι είναι κι η μουσική που έτυχε να μεγαλώσω μαζί της, που ακουγόταν στο σπίτι μου.
Θεωρείτε ότι υπάρχει κατάλληλη περίοδος για να ανθίσει το ρεμπέτικο τραγούδι;
Η περίοδος της δημιουργίας του σαφώς και οι κοινωνικές συνθήκες ήταν που το γέννησαν. Πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, κόσμος που είχε βρεθεί στα λιμάνια , στις παρυφές της κοινωνίας από την εσωτερική μετανάστευση, ήταν άνθρωποι στις επαρχίες, στα νησιά που δεν μπόρεσαν εύκολα να ενσωματωθούν σε αυτή την οργανωμένη κοινωνία της πόλης. Αυτοί βρέθηκαν στις παρυφές των κοινωνικών στρωμάτων κι αποτέλεσε το ρεμπέτικο έναν τρόπο έκφρασης γι’ αυτούς. Σίγουρα οι κοινωνικές συνθήκες παίζουν σημαντικό ρόλο. Δεν νομίζω ότι μπορεί να ανθίσει περισσότερο το ρεμπέτικο, χαμός γίνεται. Από τη δεκαετία του ’80 και μετά δεν έφυγε από το προσκήνιο. Υπάρχει μία διαφορά τώρα με το παρελθόν. Τώρα οι νέοι που ακούν ρεμπέτικο το ακούν πιο συνειδητά. Δεν το ακούν προσπαθώντας να προσδιοριστούν απ’ αυτό, το ακούν γιατί τους αρέσει πραγματικά αναγνωρίζοντας σε αυτό ότι είναι ένα σπουδαίο καλλιτεχνικό έργο. Παλαιότερα ήταν και μία είδους δήλωση ότι «αντιδρώ στο κατεστημένο». Οι νέοι τώρα ακούνε ρεμπέτικο συνειδητά σαν μία μουσική σαν όλες τις άλλες.
Είστε καθηγητής στα ΤΕΙ Ηπείρου. Εάν ένας μαθητής σας ερχόταν να σας ρωτήσει αν πρέπει να φύγει από την Ελλάδα ή να μείνει δεδομένου της οικονομικής κρίσης, το λεγόμενο brain drain, τι θα του απαντούσατε;
Θα απαντήσω αυτό που απαντάω και στα παιδιά μου. Κυνήγησε το όνειρό σου με οποιονδήποτε τρόπο. Αυτό που θέλουν να κάνουν να προσπαθήσουν να το κάνουν πραγματικότητα.
Δεδομένου ότι εδώ κι 8 χρόνια διανύουμε περίοδο οικονομικής κρίσης, θεωρείτε ότι αυτό έχει επηρεάσει τους καλλιτέχνες και τη μουσική δημιουργία; Υπάρχει χώρος για τους νέους καλλιτέχνες στην Ελλάδα;
Χώρος πάντα υπάρχει, η τεχνολογία βοηθάει πάρα πολύ να γίνουν καινούρια πράγματα, βοηθάει πολύ στο να διαδοθούν οι μουσικές. Υπάρχει ακροατήριο. Τα προβλήματα τα μεγάλα είναι οι χώροι, καθώς δεν υπάρχουν πολλοί, και το άλλο είναι τα ραδιόφωνα. Θεωρώ λοιπόν ότι υπάρχει χώρος αλλά θέλει πιο πολύ προσπάθεια κι υπομονή απ’ ό,τι παλαιότερα.
Συμμετείχατε στη συναυλία για την Ηριάννα. Πώς αποφασίσατε να συμμετέχετε σε μία τέτοια συναυλία αλληλεγγύης η οποία αν μη τι άλλο έχει πολιτικό στίγμα; Στο παρελθόν σας έχουμε δει και σε συναυλίες για τις Σκουριές…
Γενικώς προσπαθώ να προωθήσω στην κοινωνία απ’ όλο αυτό που έχω κερδίσει εγώ σαν άνθρωπος. Έχω πάρει πάρα πολλά από τον κόσμο κι είναι ένας τρόπος να ανταποδώσω. Με το εργαλείο που έχω στα χέρια μου, με τη μουσική μπορώ να βοηθήσω σε τέτοια πράγματα. Η συμμετοχή μου στη συναυλία της Ηριάννας έγινε γιατί θεωρώ πως είναι τελείως άδικο αυτό που συμβαίνει. Είναι μία κατάχρηση από την πλευρά της εξουσίας. Δεν μπορεί σε ένα κράτος δημοκρατικό η δικαιοσύνη να λειτουργεί τιμωρητικά. Αυτό είναι που με ενοχλεί πιο πολύ και φυσικά ότι καταστρέφεται η ζωή ενός νέου ανθρώπου.
Θεωρείτε ότι οι καλλιτέχνες οφείλουν να παρεμβαίνουν σε κρίσιμα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα; Γιατί αρκετοί προτιμούν να αποστασιοποιούνται…
Κανείς δεν οφείλει τίποτα σε κανέναν. Ο καθένας κάνει αυτό που του λέει η ψυχή του είτε είναι καλλιτέχνης, είτε είναι φούρναρης είτε οτιδήποτε. Απλώς αυτό που κάνουμε εμείς είναι πιο εξωστρεφές, έχει περισσότερη δημοσιότητα. Η αλληλεγγύη υπάρχει στην κοινωνία μας κι αυτό είναι το πολύ θετικό. Κανείς δεν οφείλει με την έννοια της υποχρέωσης. Υπάρχουν πολλοί αλληλέγγυοι που το κάνουν με την ψυχή τους.
Ο ρόλος της τέχνης είναι να δίνει απαντήσεις ή να γεννά προβληματισμούς;
Η τέχνη είναι αφορμή για να σκεφτείς. Τις απαντήσεις τις δίνεις μόνος σου στα προβλήματα. Είναι για να σε κάνει να θυμάσαι κι όχι για να ξεχνάς.
Ο τελευταίος δίσκος σας, Amerika, που κυκλοφόρησε το 2017, σχετίζεται με τη μετανάστευση, τον πόνο του αποχωρισμού, τον αγώνα για την επιβίωση και την προσαρμογή, την περιθωριοποίηση. Δεδομένου ότι από το καλοκαίρι του 2015 έχει ξεσπάσει προσφυγική κρίση, οι εξελίξεις αποτέλεσαν ερέθισμα γι’ αυτό το δίσκο;
Τον επιτάχυναν απλώς. Τον δίσκο έτσι κι αλλιώς θα τον έκανα. Γενικότερα χρησιμοποιώ πολύ την τεχνική της λαϊκής κιθάρας. Ο συνδυασμός του προσφυγικού και ζώντας σε ένα μέρος που αυτό το στοιχείο ήταν πολύ έντονο -πολύ κοντά μου υπήρχε hotspot και γενικώς με το προσφυγικό έχω μία ευαισθησία-, με έκαναν να περιορίσω το ρεπερτόριο που μπορούσα, να χρησιμοποιήσω την τεχνική, σε αυτό το κομμάτι της ελληνικής μετανάστευσης των ελλήνων της Αμερικής, θέλοντας φυσικά να σχολιάσω κι αυτά που συμβαίνουν δίπλα μας. Είναι μία ιστορία που επαναλαμβάνεται, αλλά που δεν επαναλαμβάνεται σαν φάρσα δυστυχώς. Τα πράγματα φαίνεται να πηγαίνουν άσχημα σε επίπεδο δημοκρατίας κι ανεκτικότητας στο διαφορετικό. Αυτό λοιπόν επιτάχυνε τις διαδικασίες κι έκανε πιο συγκεκριμένη τη θεματική μου.
Δυστυχώς εκτός από δράσεις αλληλεγγύης, παρατηρούνται και ρατσιστικές και ξενοφοβικές συμπεριφορές. Τι θα απαντούσατε σε αυτές τις συμπεριφορές;
Ας κοιτάξουν από πού ήρθαν πρόσφυγες οι γονείς τους κι οι παππούδες τους. Δεν μπορεί να είμαστε εμείς οι ίδιοι πρόσφυγες, να έχουμε παιδιά μετανάστες και να φερόμαστε με τρόπο που δεν θα θέλαμε να μας φέρονται. Η Ελλάδα στην ιστορία της είχε πληθυσμούς που είτε υποχρεωτικά είτε όχι έχουμε πάρα πολλούς και πρόσφυγες και μετανάστες. Δεν μπορούμε να φερόμαστε ρατσιστικά στους ανθρώπους που έρχονται εδώ από ανάγκη.
Σε λίγες ημέρες θα ανεβείτε στη σκηνή του Φεστιβάλ των Αναιρέσεων, πώς νιώθετε για αυτή τη συμμετοχή σας; Θα θέλατε να δώσετε κάποιο μήνυμα;
Γενικώς μου αρέσει να επικοινωνώ τη μουσική που παίζω. Όταν απευθύνεσαι σε ανθρώπους με προοδευτικό πρόσημο, είναι άνθρωποι που σκέφτονται διαφορετικά από άλλους. Δίνει ένα επιπλέον κίνητρο. Θα ήθελα να παίξω αυτή τη μουσική παντού, αλλά δεν είναι και πολύ ευχάριστη για κάποιους. Είναι χαρά για εμένα να παίζω για ανθρώπους που μπορούν να καταλάβουν τι είναι αυτό που λέω.
ΠΗΓΗ: prin.gr
