Ο Μάνος είχε τη δική του ιστορία
Πηγή https://tvxs.gr - Έζησε μόνο 45 χρόνια. Άφησε όμως πίσω του τόσα πολλά. Όχι μόνο μουσική, όχι μόνο ποίηση αλλά και ιδέες και φλόγα και δρόμους. Έφυγε στις 17 Σεπτέμβρη του 1982
και πέρασε εύκολα απ’ τη μνήμη στην καρδιά. Για να μείνει για πάντα. Εξάλλου ένας Μάνος Λοΐζος ποτέ δεν ξεχνιέται (Τάσος Λειβαδίτης). Γιατί ο Μάνος είχε... τη δική του ιστορία.
Ο Μάνος Λοΐζος ήταν ένας «λυρικός» του τραγουδιού. Τα τραγούδια του μοιάζουν γεννημένα μέσα από τον άνθρωπο, τη συλλογική λαϊκή σοφία συσσωρευμένη σε στίχους, σαν να δημιουργήθηκαν από μόνα τους αποτυπώνοντας στο απόλυτο την πραγματική ζωή. Ίσως γιατί ο Λοΐζος γεννούσε μουσική και στίχο από καρδιάς. Ίσως γιατί, όπως έχουν πει γι’ αυτόν αγαπούσε τον απλό άνθρωπο. Κι έγραψε γι’ αυτόν.
«Γνωριστήκαμε με τον αξέχαστο Μάνο το 1978. Ήταν ένας από τους πιο εγκάρδιους ανθρώπους που γνώρισα στη ζωή. Με κείνο το υπέροχο χαμόγελο, με το χιούμορ του, με τις διεισδυτικές παρατηρήσεις πάνω στην μουσική αλλά και γενικότερα σε πλήθος ανθρωπινά προβλήματα, σε γοήτευε από την πρώτη στιγμή». Τάσος Λειβαδίτης
Στρατευμένος αριστερός, μέλος του ΚΚΕ και συνδικαλιστής που αγωνίστηκε με σθένος για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και τη δημοκρατία, κυνηγημένος από τη Χούντα συνδέθηκε με το λαϊκό και πολιτικό τραγούδι. Ο «Δρόμος», το «Ακορντεόν», ο «Γ΄ Παγκόσμιος», «Τα Νέγρικα», ο «Τσε Γκεβάρα», το «Δέντρο», η «Τσιμινιέρα», το «Λιώνουν τα νιάτα μας στη βιοπάλη», το «Τίποτα δεν πάει χαμένο», τα «Γράμματα στην αγαπημένη» σε ποίηση Χικμέτ και τόσα άλλα είναι ο πολιτικός Λοΐζος.
Ωστόσο, ο Λοΐζος δεν φοβόταν τίποτα, στη μουσική τουλάχιστον. Εξάλλου όπως έλεγε και ο ίδιος όταν είχε κέφια ήταν σε θέση να μελοποιήσει ακόμη και τον τηλεφωνικό κατάλογο. Δεν φοβήθηκε τα νέα μουσικά ρεύματα της εποχής, ποπ και ροκ και τα αγκάλιασε στους ήχους του. Ένα όμορφο τέτοιο παράδειγμα ήταν τα Νέγρικα σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη, με βασική ερμηνεύτρια τη Μαρία Φαραντούρη και τη συμμετοχή του Μανώλη Ρασούλη. Στο Γερο-νέγρο Τζιμ απέδειξε τη ροκ πλευρά του, γράφοντας μάλλον τον πρώτο ξεκάθαρα αντιρατσιστικό ελληνικό τραγούδι.
«Αυτός ήταν ο Λοΐζος. Ένας αντιπροσωπευτικός διανοούμενος, που πάσχισε και κατάφερε, περισσότερο απ’ όλα με το έργο του, να μείνει μ’ αυτούς με τους οποίους ξεκίνησε, με τους πολλούς. Σύνθετος αλλά και απλός στη ζωή του, διαφανής στα προτερήματα και τα ελαττώματα». Φώντας Λαδής
Τα πρώτα μουσικά βήματα
Ο Μάνος Λοΐζος γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου του 1937 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ήταν το μοναδικό παιδί του Ανδρέα Λοΐζου, παντοπώλη που έχει φτάσει εκεί το 1924 από τους Αγίους Βαβατσινιάς (ένα χωριό της Λάρνακας της Κύπρου), και της Δέσποινας Μανάκη, κόρης γεωπόνου από τη Ρόδο.
Όντας μαθητής του Αβερώφειου Γυμνασίου της Αλεξάνδρειας, έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τη μουσική. Εγγράφεται σε τοπικό Ωδείο. Αρχίζει να μαθαίνει βιολί αλλά καταλήγει στην κιθάρα. Μάλιστα με συνομήλικους φίλους φτιάχνουν μια μικρή κομπανία που παίζει σε φιλικές και οικογενειακές εκδηλώσεις. Ο πατέρας του τού αγοράζει τότε το πρώτο του πιάνο.
Μουσική και Πολιτική
Παίρνοντας το απολυτήριο του Αβερώφειου Γυμνασίου, έρχεται για ανώτερες σπουδές στην Αθήνα. Με τέσσερις φίλους από την Αλεξάνδρεια συγκατοικούν στο Κολωνάκι. Εγγράφεται στη Φαρμακευτική Σχολή την οποία εγκαταλείπει σύντομα για την Ανωτάτη Εμπορική. Το 1958 αρχίζει να ανακαλύπτει τόσο την Μαρξιστική ιδεολογία όσο και το νέο μουσικό κίνημα που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται με τις πρώτες «παρεμβάσεις» του Μάνου Χατζιδάκι και την ευρύτερη αναγνώριση του ρεμπέτικου.
Το 1960 παίρνει την απόφαση να εγκαταλείψει την Ανωτάτη Εμπορική. Για να επιβιώσει κάνει διάφορες δουλειές, από γκαρσόνι σε ταβέρνα της Κω μέχρι γραφίστας σε διαφημιστικό γραφείο της πλατείας Κάνιγγος ή διακοσμητής. Φοιτά για λίγο στη Σχολή Βακαλό, αλλά η μουσική τον τραβά ακατάσχετα. Αρχίζει να συνθέτει πιο εντατικά ενώ παράλληλα βρίσκεται σε στενή επαφή με τους φοιτητικούς πολιτιστικούς μουσικούς κύκλους της Αριστεράς της εποχής.
Στις 30 Δεκεμβρίου 1961 μια ομάδα 83 νέων - Φίλοι της Μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη - θα στείλουν στον Τύπο επιστολή διαμαρτυρίας «δια την άδικον και αντιπνευματικήν στάσιν των Ραδιοφωνικών μας Σταθμών, έναντι των τραγουδιών του, δια του αποκλεισμού από τας εκπομπάς των». Το όνομα όνομα του Μάνου Λοΐζου είναι δεύτερο στη σειρά.
Αρχή με το πρώτο τραγούδι
Το 1962 είναι κομβικό. Μέσω μιας κοινής φίλης, έρχεται σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα κι εκείνος μεσολαβεί στην εταιρία Philips, έτσι ώστε να ηχογραφήσει το πρώτο του τραγούδι. Είναι το «Τραγούδι του δρόμου», ελληνική απόδοση του Νίκου Γκάτσου από ένα ποίημα του Lorca. Τους στίχους έχει «ανακαλύψει» δημοσιευμένους στο περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης. Τραγουδά ο Γιώργος Μούτσιος.
Γίνεται ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (Σ.Φ.Ε.Μ.) που δημιουργείται τον Απρίλιο με στόχο τη στήριξη του έργου του Μίκη Θεοδωράκη αλλά και την προβολή νέων δημιουργών. Στις τάξεις του συλλόγου θα βρεθούν πολύ γρήγορα ο Χρήστος Λεοντής, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Νότης Μαυρουδής, ο Φώντας Λάδης, ο Μάνος Ελευθερίου και πολλοί άλλοι. Αναλαμβάνει τη διεύθυνση της χορωδίας του Σ.Φ.Ε.Μ. και με αυτή συμμετέχει το καλοκαίρι στις παραστάσεις της μουσικής επιθεώρησης του Μίκη Θεοδωράκη «Όμορφη Πόλη» που ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία στο θέατρο Παρκ.
Στο… Δρόμο
Αρχίζει τις συναυλίες και τις εμφανίσεις. Το 1964 εμφανίζεται στην μπουάτ Στοά, στο Κολωνάκι, με τη Μαρία Φαραντούρη και το Γιώργο Ζωγράφο. Εκεί, κάποιο βράδυ, ένα νεαρό κορίτσι θα του δώσει δυο στίχους που θα παίξουν βασικό ρόλο στην κατοπινή πορεία του. Το κορίτσι είναι η Κωστούλα Μητροπούλου και οι στίχοι προορίζονται για τα τραγούδια «Ο δρόμος» και «Ο στρατιώτης».
Το Μάρτιο του 1965 παντρεύεται τη Μάρω Λήμνου. Με τη Μάρω έχουν γνωριστεί τρία χρόνια πριν στα παρασκήνια της «Όμορφης Πόλης», συνυπάρχουν στο Σ.Φ.Ε.Μ. και έχουν ήδη γράψει μαζί και κάποια τραγούδια. Δύο από αυτά, το «Νύχτα μικρή αρχόντισσα» και το «Φεγγάρι έρημο» τραγουδά σε δίσκο 45 στροφών ο Γιάννης Πουλόπουλος, εγκαινιάζοντας τη μικρή του συνεργασία με την δισκογραφική εταιρία Lyra του Αλέκου Πατσιφά. Ακολουθούν κι άλλες συνεργασίες με τον Γιάννη Πουλόπουλο και τον Γιάννη Νεγρεπόντη. Παράλληλα ο Λοΐζος γράφει μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Την ίδια περίοδο γνωρίζει το Λευτέρη Παπαδόπουλο με τον οποίο θα συνεργαστούν αρκετές φορές.
Συνέντευξη του Μάνου Λοΐζου στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ
www.kozani.tv - www.ptolemaida.tv
