Άρης Χατζηστεφάνου: Για τον Γιώργο Δελαστίκ
«Να διαβάζεις τους κλασικούς της λογοτεχνίας», ήταν η πρώτη συμβουλή που μου έδωσε όταν τον ρώτησα πώς φτάνει κανείς να γράφει κείμενα σαν τα δικά του.
Στα 16 μου εγώ, ήθελα απλώς να μου δώσει έτοιμες τις «λύσεις», τα ονόματα των εφημερίδων και των περιοδικών που στοίβαζε σε τεράστιες ντάνες γύρω από το γραφείο του. Την El Pais, τη Monde, τη Frankfurter Allgemeine και όλες τις εφημερίδες που διάβαζε πάντα στο πρωτότυπο – νομίζω δε γνώρισα ποτέ άλλο άνθρωπο να μιλά τόσες ξένες γλώσσες.
Διαβάζοντας «ανάμεσα στις γραμμές» τις ναυαρχίδες του αστικού Τύπου κάθε χώρας κατάφερνε να εντοπίζει την επίσημη κυβερνητική θέση. Και ακόμη πιο βαθιά – έβρισκε τις εσωτερικές συγκρούσεις των μεγάλων αστικών μπλοκ που καθόριζαν τις εξελίξεις. Κάθε κείμενό του ήταν μια εφαρμογή της μαρξιστικής σκέψης χωρίς ούτε μια ξύλινη, κομματική λέξη. Και κάθε ανάλυσή του είχε μια μικρή ή μια μεγάλη έκπληξη. Κάτι που εσύ δεν είχες εντοπίσει ή δεν είχες καταλάβει όσες ημέρες ή εβδομάδες και αν δούλευες ένα θέμα.
Και ύστερα ήρθε το ραδιόφωνο και κυρίως η τηλεόραση, όπου αρκετοί έκαναν το «λάθος» να τον προσκαλούν. «Έχεις περίπου 15 δευτερόλεπτα να πεις αυτό που θέλεις πριν συνειδητοποιήσουν τι γίνεται και πέσουν να σε σταματήσουν», έλεγε. Σε αυτά τα 15 δευτερόλεπτα «φορούσε» το πιο μειλίχιο ύφος του και έριχνε μια βόμβα μεγατόνων, αφήνοντας τους συνομιλητές του να μαζεύουν τα συντρίμμια της σκέψης τους. Σημασία είχε πάντα το μήνυμα και όχι οι προσωπικές αντιπαραθέσεις. Ήταν ένας προσωπικός διάλογος μόνο με τον θεατή, στον οποίο έπρεπε να μεταφέρει την πληροφορία. Σαν ένας ποδοσφαιριστής που βγαίνει αιφνιδιαστικά στην περιοχή του αντιπάλου και όλοι τρέχουν για να τον ανατρέψουν. Βάζει το καθοριστικό γκολ, ρίχνει μια κουτουλιά σαν του Ζιντάν στις θέσεις των αντιπάλων και βγαίνει με κόκκινη κάρτα, ήσυχος και χαμογελαστός.
Τα κείμενα που έγραφε, για το ίδιο θέμα, στο ΠΡΙΝ και σε κάποια μεγάλη εφημερίδα, αποτελούσαν πάντα ένα μάθημα για το πώς μπορείς να προσεγγίσεις ανθρώπους με ολοκληρωτικά διαφορετικό πολιτικό προσανατολισμό χωρίς να θυσιάσεις ούτε μια λέξη πληροφορίας και χωρίς να υποχωρήσεις ούτε σπιθαμή στην άποψή σου. Δεν είχε καμία αμφιβολία ότι κάθε επαγγελματίας δημοσιογράφος πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργεί εντός και εκτός των συστημικών μέσων χωρίς να εγκαταλείπει κανένα δίαυλο επικοινωνίας με τον αναγνώστη. Και δεν υποχωρούσε μέχρι να έρθει η απόλυση – ποτέ η παραίτηση.
Δίπλα σε αυτή την ήρεμη δύναμη της δημοσιογραφίας έβρισκες τις μικρές «παραξενιές» και τις καθημερινές ρουτίνες που συναντάς μόνο στους μεγάλους ντετέκτιβ της Άγκαθα Κρίστι. Το κίτρινο δημοσιογραφικό χαρτί και τη μια και μοναδική μάρκα στυλό που χρησιμοποιούσε για να γράφει. Το παθολογικό μίσος του για τα μηχανάκια που παρκάρουν στα πεζοδρόμια της Αθήνας — που αν μπορούσε θα τα κλώτσαγε ένα-ένα για να πέσουν από τα σταντ τους. Τη σχεδόν «πουριτανική» λατρεία του για την οικογένεια και φυσικά για τη γυναίκα του και τα παιδιά του.
Για όσες γενιές δημοσιογράφων μεγαλώσαμε δίπλα του, χωρίς ποτέ να τον φτάσουμε, ο στόχος θα είναι κάποια μέρα να μπορούμε να κλείνουμε και εμείς τις επιστολές μας με μια φράση που χρησιμοποιούσε και αυτός.
«Με αξιοπρέπεια, Γιώργος Δελαστίκ».
Άρης Χατζηστεφάνου
