Ο εφιάλτης των συμβάσεων «μηδενικών ωρών» - Συγκλονιστικές μαρτυρίες Βρετανών εργαζομένων
Οι λεγόμενες συμβάσεις «μηδενικών ωρών» (zero hour contracts) είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Στις συμβάσεις αυτές δεν καθορίζεται το ωράριο εργασίας. Ο εργαζόμενος καλείται να δουλέψει μόνο όταν έχει ανάγκη η επιχείρηση και πληρώνεται μόνο για τις ώρες που εργάστηκε.
Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμοι στον εργοδότη, δεν ξέρουν ούτε πότε, ούτε πόσες ώρες θα δουλέψουν και αμείβονται με ψίχουλα.
Με συμβάσεις μηδενικών ωρών υπολογίζεται πως εργάζονταν 1,15 εκατομμύρια εργαζόμενοι στις αρχές του 2023. Η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι γυναίκες, νέοι και συνταξιούχοι.
Είναι αποκαλυπτικά όσα αναφέρονται σε σχετικό δημοσίευμα βρετανικού ιστότοπου1 για τα συμβόλαια μηδενικής ώρας, που «έχουν τεράστιο ψυχικό και σωματικό τίμημα» για όσους εξαναγκάζονται σε αυτή τη μορφή εργασίας.
Το δημοσίευμα αναφέρεται σε έρευνα για τις ευέλικτες μορφές εργασίας, η οποία, όπως σημειώνουν, «έχει δείξει πόσο επιζήμια μπορεί να είναι τα συμβόλαια μηδενικής ώρας για την ψυχολογική και ψυχική ευημερία των εργαζομένων (...) Οι εργαζόμενοι με συμβάσεις μηδενικού ωραρίου δεν λαμβάνουν αναρρωτική άδεια και τείνουν να εργάζονται ακόμη και όταν είναι άρρωστοι, από φόβο μήπως χάσουν τη δουλειά τους».
Οι εργαζόμενοι που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν σοβαρές διαταραχές, όπως η έλλειψη επαρκούς ύπνου, οι κακές διατροφικές συνήθειες και τα προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Χαρακτηριστικά ένας από τους εργαζόμενους σημείωσε:
«Είμαι απλά κουρασμένος και δεν έχω αρκετό ύπνο... γιατί όταν μερικές φορές τελειώνεις τη δουλειά ίσως (στις) 11 μ.μ., γυρνάς σπίτι, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να φας και να κοιμηθείς αμέσως, και έτσι δεν έχεις χρόνο ούτε για να χωνέψεις. Ολα είναι μπερδεμένα όταν δουλεύεις με συμβόλαιο μηδενικής ώρας και δεν εργάζεσαι συγκεκριμένες ώρες, (άρα) δεν έχεις πρόγραμμα».
Η αβεβαιότητα του να μη γνωρίζουν πότε μπορεί να εργάζονται - κατά τη διάρκεια της νύχτας ή της ημέρας - και πότε πρέπει να κοιμούνται, είναι ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι με συμβάσεις μηδενικών ωρών σε καθημερινή βάση.
«Η οικονομική ανασφάλεια σημαίνει επίσης ότι οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να αρνηθούν την εργασία όταν τους προσφέρεται σε ώρα που θα έπρεπε να κοιμούνται. Ο φόβος να μην λάβουν επόμενες κλήσεις για δουλειά σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι δεν μπορούν να αρνηθούν την εργασία, ακόμα κι αν είναι εξαντλημένοι - κάτι που επηρεάζει τη διάθεση και την παραγωγικότητά τους.
Τα άτομα με συμβάσεις μηδενικών ωρών έχουν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες να εργάζονται νυχτερινές βάρδιες και αμείβονται κατά το ένα τρίτο λιγότερο την ώρα από άλλους εργαζόμενους», αναφέρει η έρευνα.
Αλλοι εργαζόμενοι είπαν ότι δεν έχουν αρκετό χρόνο ούτε για φαγητό λόγω των ασταθών ωρών εργασίας τους. Σε ορισμένους με συμβάσεις μηδενικών ωρών δίνονται μικρότερα διαλείμματα από τους μόνιμους συναδέλφους. Ενας από τους εργαζόμενους εξήγησε τον αντίκτυπο που είχε αυτό στη ζωή του: «Οι συμβάσεις μηδενικών ωρών επηρεάζουν πράγματα όπως η διατροφή (...) Περιμένεις να φας μέχρι να στο επιτρέψουν, επηρεάζει τον τρόπο που τρως, επηρεάζει την κοινωνική σου ζωή».
Τέλος, οι εργαζόμενοι εξήγησαν πως η επισφάλεια των συμβάσεων μηδενικών ωρών σήμαινε ότι έπρεπε να χάσουν ή να ακυρώσουν τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις επειδή κλήθηκαν ξαφνικά να δουλέψουν. Για αυτούς, όλα πρέπει να σταματήσουν όταν ειδοποιηθούν να πάνε για δουλειά.
Παραπομπή:
1. https://theconversation.com/zero-hour-contracts-take-a-huge-mental-and-physical-toll-poor-eating-habits-lack-of-sleep-and-relationship-problems-119703
ΠΗΓΗ: www.rizospastis.gr
