pantelidisGIF834pix

artinhouse2

kde834p

Καταγραφές οθόνης26 001

Γενικές πληροφορίες (45) από Κομνηνιώτες της Α΄ προσφυγικής γενιάς για τη ζωή τους στον Πόντο (της Παρθένας Τσοκτουρίδου)

κοζάνη, ειδήσεις, νέα, Πτολεμαΐδα 1)                  ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΜΙΝΙ ήταν μια τετράγωνη πέτρα.

2)                  ΤΟ ΤΖΑΚΙ είχε και παρακαμίνι (1μ Χ 1μ) για την τοποθέτηση των ξύλων.

3)                Η ΠΑΤΟΥΧΑΝΑ ήταν ένα μικρό τούνελ, μέσα από το οποίο περνούσαν τα μοσχάρια, για να μη μπουν στο μαντρί.

4)                  ΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ ΤΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ του Πόντου ήταν 0,50 Χ 0,50μ.

5)           ΤΑ ΠΑΝΤΖΟΥΡΙΑ ήταν ξύλινα και πολλές φορές, αντί για παντζούρια, τοποθετούνταν σίδερα εξωτερικά του παράθυρου.

6)                  ΓΙΑ ΦΩΤΙΣΜΟ χρησιμοποιούσαν δαδιά, λυχνάρια και κεριά.

7)                  ΤΟ ΦΡΕΟΣ ήταν ένα άνοιγμα, που χρησίμευε για αερισμό του σπιτιού.

8)                Η ΣΤΕΓΗ ήταν χτισμένη με χαρτώματα (ξύλα από έλατα), τα οποία βρέχονταν κι έπρεπε να κόβονταν ίσια σαν χαρτιά.

9)               Η ΔΟΚΟΣ χρησίμευε στη στήριξη της οροφής του σπιτιού και τοποθετούνταν από τη μια άκρη του σπιτιού στην άλλη. Επίσης, πάνω σ’ αυτή κρεμούσαν τον κρεμάστη, του οποίου το τσιγκέλι ερχόταν στη μέση του χωνού (τζακιού).

10)      ΠΩΣ ΓΙΟΡΤΑΖΟΤΑΝ Ο ΜΑΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΤΣΟΥΚΕΤΕΣ: Δεν γιορταζόταν ούτε υπήρχε Πρωτομαγιά. Στις 21 Μαϊου οι Έλληνες συγκεντρώνονταν με τους Τούρκους κάπου, για να όριζαν πότε θα έκαναν γιορτή. Ως συνήθως η γιορτή γινόταν 4-5 ημέρες μετά από τη γιορτή των Αγίων Κων/νου και Ελένης. Όταν γινόταν η γιορτή, ανέβαζαν όλοι τα ζώα τους στο παρχάρ, στολίζοντάς τα με προυντς (μπρούντζος). Ανέβαζαν, ακόμη, και τα καζάνια τους, για την παρασκευή τυριών και βουτύρων, η δε γιορτή γινόταν μόνο στη διαδρομή.

11)            ΤΟ ΠΡΟΥΝΤΣ αποτελούνταν από 2 λουριά για δέσιμο στο λαιμό και 2 κασίκια (λουριά) για τα κέρατα. Κρέμονταν επίσης «ρουτς», δηλ. λέπια από αστερίες, χάντρες και φούντες.

12)          ΤΟ ΚΑΤΣΙΚΑΡ (στουρναρόπετρα) ήταν πολύ σκληρή πέτρα, την οποία κτυπούσαν μ’ ένα ατσάλι, το οποίο έβγαζε σπίθες κι έτσι άναβε το «μανίν».

13)              ΤΟ ΣΑΪΒΑΝ ήταν κρεβάτι ξύλινο ή σιδερένιο, με στρώμα και άσπρο σεντόνι της νύφης.

14)           ΤΟ ΠΛΥΣΙΜΟ ΤΩΝ ΠΙΑΤΩΝ γινόταν με σαχτόνερο. Στα τηγάνια που κολλούσαν, έριχναν αλάτι. Κατόπιν ζέσταιναν το τηγάνι πάνω στη φωτιά, το έτριβαν με πανί κι έτσι καθάριζε.

15)              ΤΟ ΠΛΥΣΙΜΟ ΤΩΝ ΡΟΥΧΩΝ γινόταν στη σκάφη με σαχτόνερο.

16)       ΤΟ ΠΛΥΣΙΜΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ γινόταν με σαπούνι κι  αγνό λάδι για τους άνδρες και μοσχοσάπουνα για τις γυναίκες.

17)              ΠΟΥΔΡΕΣ, ΑΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΟΛΩΝΙΕΣ υπήρχαν στον Πόντο.

18)              ΣΤΗ ΜΟΔΑ ήταν οι παχιές γυναίκες.

19)      ΤΗΝ ΟΖΑ την κατασκεύαζαν ως εξής: Έβρισκαν ένα είδος μανιταριού, χρώματος κόκκινου, πράσινου κ.α. Έφτυναν πάνω στο μανιτάρι και κατόπιν το έτριβαν πάνω στις πέτρες με μια άλλη πέτρα. Έτσι, σχηματιζόταν κρέμα (όζα) κι έβαφαν τα νύχια τους οι γυναίκες με ξυλάκια.

20)              ΓΙΑ ΚΡΑΓΙΟΝ χρησιμοποιούσαν κόλλα γλασέ, την οποία έβαζαν στα βρεγμένα με σάλιο χείλη τους κι έβγαζαν κόκκινο χρώμα.

21)              ΤΑ ΦΡΥΔΙΑ τα ίσιαζαν με ελαφρόπετρα. Οι γυναίκες τα έβγαζαν, αλλά κρυφά και σεμνά.

22)           ΧΟΡΟΙ γίνονταν κάθε Κυριακή στις πλατείες και τ’ αλώνια. Οι άνδρες χόρευαν χώρια από τις γυναίκες. αν ένας άνδρας ακουμπούσες το χέρι μιας κοπέλας, έπρεπε να την παντρευτεί.

23)              Ο ΑΔΕΡΦΟΣ ήθελε την αδερφή του αγνή και τίμια, για να μπορούσε να τη δώσει και σ’ ένα φίλο του.

24)    ΦΙΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΥΠΗΡΧΑΝ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΩΝ, εκτός της περιοχής Σαμψούντας.

25)              Η ΑΓΙΑΝΙΤΣΑ: Φυτό που μυρίζει άσχημα και χρησιμοποιούνταν για την προφύλαξη των μάλλινων ρούχων από τους κοριούς.

26)    ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΣΙΓΑΡΟΥ: Έκοβαν καπνό με μαχαίρι ή με χαβάνι (πρέσα). Για τσιγαρόχαρτο υπήρχε φυλλάδιο σε πακετάκια. Το τσιγάρο ήταν άφιλτρο. Αν ήθελαν το έβαζαν σε πίπα. Ο καθένας κρατούσε κάθε χρόνο 10-18 οκάδες καπνό για τον εαυτό του.

27)            ΤΟ 1926-27 ξύρισαν οι άνδρες τα μουστάκια τους και έκοψαν τα μαλλιά τους οι γυναίκες.

28)          ΟΙ ΒΡΙΣΙΕΣ των Ποντίων ήταν οι εξής: «Γαμώ τη μάνα σ’», «Ανάθεμά σε αφορισμένε» κ.α. Δεν έβριζαν ποτέ τα Θεία.

29)      ΔΙΑΖΥΓΙΟ ήταν πολύ δύσκολο να βγάλει κάποιος. Το διαζύγιο το έπαιρναν από τη Μητρόπολη κι έβγαινε ως συνήθως για λόγους τιμής ή όταν μύριζαν άσχημα τα χνώτα της γυναίκας. Η μοιχεία ήταν απαράδεκτη. Το διαζύγιο το έπαιρναν μετά από 7 χρόνια από την ημερομηνία που το υπέβαλλαν.

30)              Η ΕΓΚΥΟΣ ΓΥΝΑΙΚΑ έπρεπε να ήταν σεμνά ντυμένη.

31)             Η ΑΠΟΤΡΙΧΩΣΗ γινόταν με πελεκημένο τετράγωνο ξύλο, πασαλειμμένο με πίσσα, με το οποίο τραβούσαν κι έβγαζαν τις τρίχες.

32)              ΝΟΥΣΚΑ: Ήταν ασημένιο κόσμημα για το λαιμό.

33)           ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ: α) ΚΑΡΑΒΑΝΑ με χαμηλό καβάλο. Κάτω από το γόνατο δένονταν κατά τόπους με άσπρα «τοζλούκια» ή «τσαμουρλούκια», καμωμένα από κατσικίσιο μαλλί. β) ΠΟΤΟΥΡ με πιο ψηλό καβάλο κι έφθανε μέχρι τον αστράγαλο. γ) Τελευταία μόδα η ΖΙΠΚΑ, που ήρθε από το Αζερμπαϊτζάν ή Τσερκέζ. Την φορούσαν και οι τσετέδες Τούρκοι. Στη ζώνη είχαν στολίδια ή σφαίρες. δ) ΒΡΑΚΟΖΩΝΑ, η οποία διπλωνόταν και φαινόταν κάτω από τη ζιπούνα, είχε σε ζωηρά χρώματα.

34)              ΖΙΠΟΥΝΑ κοντή (φορεσιά της νύφης).

35)     ΜΑΛΟΔΕΜ: Κόσμημα αποτελούμενο από κορδόνι, που στις άκρες του κρέμονταν χάνδρες. Το έβαζαν στις πλεξίδες της νύφης.

36)              ΜΑΓΙΟΞΥΛΟ: Ραβδί για το λάλημα των ζώων, πάνα στο οποίο ήταν τυλιγμένες διαγώνια μάλλινες κλωστές. Το έκαναν δε έτσι, για να έκαναν στο παρχάρ οι αγελάδες παρδαλά μοσχάρια. Η λαβή του μαγιόξυλου αποτελούνταν από 3 στρογγυλά τεμάχια ξύλων κρανιού, αγριοτριανταφυλλιάς και φουντουκιού.

37)              ΞΗΡΑΝΤΗΡΙ: Δωμάτιο με πολύ αραιό ξύλινο πάτωμα, μέσα στο οποίο τοποθετούνταν καλαμπόκια, τα οποία κοπανούσαν με ξύλο κι ο σπόρος τους έπεφτε κάτω, μένοντας το κοτσάνι, το οποίο έκαιγαν στο τζάκι.

38)        ΩΣ ΠΙΝΑΚΑ χρησιμοποιούσαν κερωμένο σανίδι με μελισσοκέρι και χάραζαν βαθιά τα γράμματα επάνω. Όταν ήθελαν να τα σβήσουν, τα ζέσταιναν για να λιώσει το κερί και το ανανέωναν.

39)    ΣΕΝΤΟΥΚΙ: Ξύλινο κιβώτιο, μέσα στο οποίο έβαζαν βιβλία λογαριασμών και άλλα πράγματα.

40)       ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ άνδρες τραγουδούσαν (έκαναν καντάδα) σε μια ωραία γυναίκα. Αν όμως τους έπαιρναν είδηση, τους σκότωναν.

41)              ΚΑΡΝΑΛ: Ήταν καλαθάκι για ψωμιά.

42)              ΧΤΕΝΙΣΜΑ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΚΑΙ ΝΥΦΗΣ: Στη μέση χωρίστρα και πλεξίδες.

43)             ΤΟΥΚΑΝΙΑ: Δυο γυναίκες με σχοινιά τα τραβούσαν κι αλώνιζαν τα σιτάρια. Ο αλωνισμός γινόταν από γυναίκες με 2 άλογα.

44)           ΤΣΙΟΥΚΟΥΤΑ: Ήταν δέντρα που ξεραίνονταν τα κουκούτσια τους κι έκαναν μ’ αυτά αλάτι και σκούπες.

45)             ΟΙ ΠΟΝΤΙΟΙ ήταν πολύ ΦΙΛΟΞΕΝΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΟΥΝΤΑΝ.

ΠΗΓΗ: tsoktouridouparthena.blogspot.gr

Δημοφιλή Νέα

Διαβάστε τα σημερινά Πρωτοσέλιδα των εφημερίδων I ptolemaida.tv

Διαβάστε τα σημερινά Πρωτοσέλιδα των εφημερίδων I ptolemaida.tv


Διαβάστε τα σημερινά Πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.

Ο καιρός Παρασκευή 29, Σάββατο 30 και Κυριακή 31 Μαρτίου στη Δ. Μακεδονία & σε 6 μεγάλες πόλεις της Ελλάδας
Νίκος Βουνοτρυπίδης: «Άλωση» της περιοχής μας από την «πράσινη ανάπτυξη»
Επίσημο: Την Κυριακή 14 Απριλίου ο μεγάλος τελικός Κυπέλλου Ε.Π.Σ. Κοζάνης ανάμεσα σε Εορδαϊκό και Βελβεντό στο ΔΑΚ Κοζάνης - Όλες οι λεπτομέρειες
ΚΚΕ Τ.Ε. Καστοριάς - Βοΐου: Συλλυπητήριο μήνυμα για τον Νίκο Χιόνο

ΚΚΕ Τ.Ε. Καστοριάς - Βοΐου: Συλλυπητήριο μήνυμα για τον Νίκο Χιόνο


Η Τομεακή Επιτροπή Καστοριάς - Βοϊου εκφράζει τα συλλυ…

Νήματα της Άνοιξης του  Συλλόγου Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων ΑμεΑ περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με την Εύη Γεροκώστα
Ο καιρός για τις επόμενες 6 ημέρες

Ο καιρός για τις επόμενες 6 ημέρες


www.kozani.tv  Δείτε το καιρό αναλυτικά για έξι ημέρες  …

Δελφίνια Πτολεμαΐδας: 13οι Πτολεμαϊκοί Αγώνες

Δελφίνια Πτολεμαΐδας: 13οι Πτολεμαϊκοί Αγώνες


Δελφίνια Πτολεμαΐδας: 13οι Πτολεμαϊκοί Αγώνες.