Ξέρουμε, αλλά πως μπορούμε; (του Θανάση Σκαμνάκη)
Μαζεύονται πολλά. Ένας κόσμος γύρω αλλάζει, υφίσταται επίθεση, υποκύπτει, ανασαίνει, σηκώνεται, ξανακυλάει, τρέχει να τα φέρει βόλτα, σε έναν καπιταλισμό
που αδυνατεί να εκπληρώσει τις επαγγελίες του και συνεχώς προσφεύγει σε ακρωτηριασμούς, του περιβάλλοντος, της συνείδησης, της σκέψης, της προσδοκίας.
Κι ενώ ο βασιλιάς εξαγγέλλει γυμνός τις μαγικές του ικανότητες που κανείς δεν πιστεύει, όλοι πια ξέρουμε πως είναι γυμνός, ωστόσο γυρίζουμε πλευρό και εξακολουθούμε να ανησυχούμε και ταυτόχρονα να επαναπαυόμαστε, με ευχές και κατάρες και κυρίως κάνοντας πως δεν καταλαβαίνουμε ή μη θέλοντας να μιλήσουμε για το κακό. Μακριά από μας!
H αναρώτηση στους κόλπους της Αριστεράς όλον αυτό τον τελευταίο καιρό, μετά τις ασφαλείς βεβαιότητες προηγούμενων δεκαετιών, είναι γιατί τα πράγματα δεν πάνε κατά κει που τα φυσάει ο άνεμος της βαθύτατης κρίσης του καπιταλισμού, αλλά σαν να λάμνουν κόντρα νερά οι συνειδήσεις των συγχρόνων μας επιλέγουν την «ασφαλή» λύση της αδράνειας. Και οι απαντήσεις είναι πάρα πολλές, περισσότερες από τα τμήματα των αριστερών οργανώσεων που τις αναζητούν, αλλά εν πολλοίς απολογητικές, αμήχανες και ηττοπαθείς. Αν μπορούσαν όλες αυτές οι ερμηνείες να συναρθρώσουν ένα ενιαίο και συνεκτικό όλον, ίσως να μπορούσε και να συγκροτηθεί μια πειστική απάντηση. Κι όμως ακόμη και η πιο πειστική, θεωρητικά απάντηση, δεν είναι τίποτα, αν δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους, τους πολλούς ανθρώπους, κι αν δεν έχει ένα στίβο πράξης να δοκιμαστεί. Από αυτές τις απόψεις η συνθήκη είναι πιο δυσμενής από όλες τις άλλες φορές στην ιστορία των τελευταίων δύο αιώνων.
Ωστόσο, όλη αυτή η προσπάθεια δεν είναι άκαρπη. Μπορεί οι απαντήσεις να είναι ελλιπείς, μπορεί να μην ακούγονται στην τόση βουή και την τόση ενασχόληση με άλλα καθημερινά, μπορεί να είναι και πτερόεσσες, αλλά συγκροτούν για πρώτη φορά ένα πεδίο ουσιαστικής και εις βάθος ερεύνησης του νέου τοπίου. Η αυτάρεσκη παντογνωσία που διέκρινε πολλές εκδηλώσεις και σκέψεις της άλλης εποχής έχει αποδειχθεί όχι μόνο ανεπαρκής αλλά και εκτός πραγματικού πεδίου. Τώρα πιο πολλά αυτιά ακούνε για να καταλάβουν τι λέει ο άλλος, για να μάθουν, κι όχι για να του απαντήσουν.
Ίσως η συσσώρευση της γνώσης να είναι δυσανάλογη της ανάγκης. Και είναι. Ίσως οι πολλές θεωρίες προκαλούν μέγιστη σύγχυση, για το τι είναι ΤΟ σωστό. Και προκαλούν. Αλλά κάποιος κάποια στιγμή πρέπει να ορίσει τι είναι το κοινό για όλους σωστό και ποιος ορίζεται ως ο εφαρμοστής του και ο τηρητής της ορθότητας.
Κοντολογίς, αναζητείται η πράξη η οποία θα λειτουργήσει ως καταλύτης. Αυτή θα επιβεβαιώσει, θα διαψεύσει, θα αναδείξει τον «νικητή», τον ηγέτη, τη δύναμη της πραγματικής και εις βάθος ανατροπής.
Τα πράγματα κινούνται στο όριο. Το δείγμα της πανδημίας είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό. Και όσον αφορά το ξέσπασμά της, ο καπιταλισμός σκοτώνει τη ζωή επεκτείνοντας τις κερδοφόρες δραστηριότητές του στα βάθη της ζούγκλας και απελευθερώνοντας θανατηφόρες δυνάμεις της φύσης, και όσον αφορά τη διαχείρισή της. Κορυφαίο συμβάν τα εμβόλια και η ιστορία των πατεντών. Η Ινδία παράγει το 60% των εμβολίων κάθε είδους παγκοσμίως (όχι μόνο για τον covid 19) και κινδυνεύει να χάσει πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Και εν τω μεταξύ η Pfizer έβγαλε 24 δισ. δολάρια μόνο αυτό το διάστημα. Μια τεράστια κερδοσκοπική μηχανή που τρέφεται με ανθρώπους. Πόσο πιο εμφανές πια!..
Οι άνθρωποι ξέρουν αλλά…
Διαβάζοντας το βιβλίο του Πωλ Μέισον Καθαρό λαμπρό μέλλον (εκδ. Καστανιώτη), άνισο, εν πολλοίς μηχανιστικό και με ισχυρή αφέλεια στις πολιτικές του προτάσεις, αλλά παρ’ όλ’ αυτά και για όλα αυτά ενδιαφέρον, εντυπωσιάστηκα από μια ιστορική αναφορά, σχετικά με την απόσπαση των ανθρώπων από τα μεγάλα γεγονότα μέχρι που αυτά έπλητταν τους λαούς: «Στο αποκορύφωμα της κρίσης της Δουνκέρκης, ο Όργουελ έγραφε στο ημερολόγιό του: ‘’Οι άνθρωποι μιλούν λίγο περισσότερο για τον πόλεμο, αλλά πολύ λίγο. Μέχρι στιγμής, όπως πάντα, είναι αδύνατο να κρυφακούσουμε στις παμπ και αλλού κάποιο σχόλιο για τον πόλεμο. Χτες βράδυ πήγαμε με την Αϊλίν στην παμπ για ν’ ακούσουμε τις ειδήσεις των εννέα. Η γυναίκα στον πάγκο του μπαρ δεν θα άνοιγε το ραδιόφωνο αν δεν της το ζητούσαμε, και όλα έδειχναν ότι κανείς δεν άκουγε’’. Ήταν την ίδια μέρα που ο Τσόρτσιλ είχε κάνει την περιβόητη ομιλία του στο υπουργικό συμβούλιο, δίνοντας την υπόσχεση ότι θα πολεμήσουμε μέχρι που ‘’ο καθένας από εμάς θα σωριαστεί στο έδαφος πνιγμένος στο ίδιο του το αίμα’’, αλλά οι θαμώνες που μπεκρόπιναν στην πάμπ του Όργουελ δεν ήξεραν σχεδόν τίποτα για τα γεγονότα που σφράγιζαν τη ζωή τους».
Και απέφευγαν να μάθουν, θα συμπληρώναμε.
Η ψυχολογία έχει έναν όρο, actingout, για να αποδώσει αυτή την ανάγκη των ανθρώπων να απομακρύνουν από τη σκέψη τους τα συμβάντα και τους φόβους που τους βαραίνουν περισσότερο. Όμως η ιστορική αφήγηση μιλά ακόμη πιο συχνά για το τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι αλλάζουν το πλευρό του εφησυχασμού, επειδή τα γεγονότα είναι περισσότερο αμείλικτα απ’ όσο δείχνουν.
Έχουμε λόγους να κοιτάμε τελικά το ποτήρι του κόσμου ως μισογεμάτο και όχι ως μισοάδειο. Και να παρακολουθούμε προσεκτικά, σκεπτικιστές όσο και ρεαλιστές, τα ρεύματα που φουσκώνουν κάτω από τις επιφάνειες.
ΠΗΓΗ: kommon.gr
