Φυσικό αέριο: Υψηλές τιμές λόγω υπερβάλλουσας ζήτησης (του Μιχάλη Ρένεση)

Συντάχθηκε στις 30 Ιουλίου 2021.

Οι τιμές του φυσικού αερίου για τον Αύγουστο στο ευρωπαϊκό χαμπ Title Transfer Facility (TTF) ήταν , στα μέσα Ιουλίου , ήταν αρκετά υψηλές και έφτασαν

στα 38,64 €/ MWh ή 493 $/ 1000 κυβικά. Η τιμή αυτή είναι από τις υψηλότερες στην ιστορία της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου. Υπήρξαν και άλλες περιπτώσεις, στο παρελθόν, όπου οι τιμές ήταν υψηλές, αλλά ήταν βραχυπρόθεσμες. Τώρα, όμως, έχουν πιο μόνιμα χαρακτηριστικά και υπάρχουν προβλέψεις, ότι η τιμή του φυσικού αερίου μέχρι το Μάρτιο 2022 θα είναι πάνω από 400 $/ 1000 κυβικά.

Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε όλο τον κόσμο και αυτό οφείλεται στο βαρύ χειμώνα και το θερμό καλοκαίρι, που αυξάνουν τη ζήτηση φυσικού αερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στους διάφορους περιορισμούς στην προμήθεια φυσικού αερίου που απορρέουν από την πανδημία.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούν, ότι εκτός των άλλων ευθύνη για τις υψηλές τιμές έχει και το ρωσικό μονοπώλιο  της Γκαζπρόμ, για να καταστήσει αναγκαία τη λειτουργία του αγωγού Nord Stream-2. Μέχρι τώρα η Γερμανία υποστήριζε ένθερμα την ολοκλήρωση και λειτουργία του αγωγού και ήταν αντίθετη στην επιβολή κυρώσεων που πρότεινε η κυβέρνηση Τραμπ. Στα τέλη Οκτωβρίου θα γίνουν βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία και είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αλλάξουν οι σημερινοί συσχετισμοί. Είναι ζητούμενο, αν η νέα κυβέρνηση θα συνεχίσει να υποστηρίζει σθεναρά τον αγωγό, γι’ αυτό η Μόσχα και το Βερολίνο επιθυμούν να λυθεί σύντομα το θέμα του αγωγού και να αρχίσει η λειτουργία του μέσα στο 2021.

Τίθεται το ερώτημα: πόσο θα μπορεί να χρησιμοποιεί από τη δυναμικότητα του αγωγού; Θεωρητικά από το Nord Stream-2 θα μπορούν να διέρχονται 55 δις κυβικά. Επειδή όμως τμήμα του αγωγού  θα διέρχεται από τα γερμανικά χωρικά ύδατα που αποτελούν τμήμα  του δικτύου φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η λειτουργία του θα πρέπει να εναρμονίζεται με τους όρους του 3ου ενεργειακού πακέτου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως η Γκαζπρόμ θα μπορεί να εκμεταλλεύεται όχι πάνω από το 50% της δυναμικότητας του αγωγού, σύμφωνα με τον ανεξάρτητο διαχειριστή Independent Transmission Operator (ITO). Η αμερικανική πλευρά προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τους όρους του 3ου ενεργειακού πακέτου, για να παραμείνει το τράνζιτ των 40 δις κυβικών ετησίως μέσω Ουκρανίας.

Συμφωνία ΗΠΑ-Γερμανίας για το Nord Stream-2

Πριν από μέρες υπήρχε διαρροή πληροφοριών, ότι επήλθε συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας για τον αγωγό Nord Stream-2. Η κυβέρνηση Μπάιντεν εμφανίστηκε διατεθειμένη να μην επιβάλλει κυρώσεις εναντίον του ρωσικού αγωγού, αρκεί να συνεχίσει το τράνζιτ από την Ουκρανία. Η συμφωνία μεταξύ Μόσχας και Κιέβου κανονικά λήγει το 2024.Μετά τις συνομιλίες Μπάιντεν-Μέρκελ την προηγούμενη εβδομάδα και τις χθεσινές ανακοινώσεις, η Γερμανία αναλαμβάνει την υποχρέωση να πείσει τη Ρωσία να επεκτείνει το τράνζιτ από την Ουκρανία για άλλα 10 χρόνια, μέχρι το 2034. Επίσης η Γερμανία θα πιέζει τη Ρωσία να μη μεταφέρει πάνω από το 50% της χωρητικότητας του αγωγού. Αν η Ρωσία «χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο», η Γερμανία θα μπορεί να προτείνει ,σε εθνικό επίπεδο ή σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέτρα, όπως κυρώσεις που θα θέτουν περιορισμούς στις εξαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία στην Ευρώπη.

Επίσης η συμφωνία προβλέπει, ότι η Γερμανία θα συστήσει ταμείο ύψους 1 δις $, όπου τα χρήματα αυτά θα πάνε για τη μείωση της εξάρτησης της Ουκρανίας από το φυσικό αέριο και την απανθρακοπίηση της οικονομίας της. Η Γερμανία δεσμεύτηκε να καταθέσει άμεσα στο ταμείο 150 εκατομμύρια €. Η δήλωση αυτή προκάλεσε ειρωνικά σχόλια ακόμη και στην ίδια την Ουκρανία. Για να υπάρχει σύγκριση, αρκεί να αναφερθεί, ότι η Ουκρανία εισπράττει από το τράνζιτ του ρωσικού φυσικού αερίου 2 δις $ ετησίως.

Η δυναμικότητα του Nord Stream-2 είναι 55 δις κυβικά ετησίως. Το 2017 η Ρωσία προμήθευσε τις ευρωπαϊκές χώρες μέσω Ουκρανίας με 94 δις κυβικά, ενώ το 2020 με 55,8 δις κυβικά. Είναι περίπου έτοιμη η πρώτη γραμμή του νέου αγωγού δυναμικότητας 27,5 δις κυβικά ετησίως, η οποία θα αρχίσει να λειτουργεί από το φθινόπωρο του 2021. Η Γκαζπρόμ έχει στόχο την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου της Ευρώπης με ποσότητες πάνω από 200 δις κυβικά ετησίως για τα επόμενα χρόνια, λόγω της υπερβάλλουσας ζήτησης που θα σημειωθεί.

ΠΗΓΗ: energypress.gr