Παραλείψεις και λάθη στην πόλη από την ατολμία για απαλλοτριώσεις (του Γιάννη Γουσιόπουλου)
Σε αυτή την πόλη πολύ εύκολα μπορεί να διακρίνει κανείς μια σειρά παραλείψεων και λαθών στις υποδομές που έχουν να κάνουν με την πολιτική επιλογή
, της αποφυγής απαλλοτριώσεων.
Ποιες είναι οι παραλείψεις και ποια είναι τα λάθη.
Ενδεικτικά σε ό,τι αφορά τις παραλείψεις, ο δρόμος για το αεροδρόμιο που ενώνει την πόλη με την πρωτεύουσα είναι τόσο στενός, ίσα – ίσα που χωράει δυο λεωφορεία. Η περιμετρική οδός της πόλης δεν έγινε, παραμένει για πολλές δεκαετίες στα χαρτιά. Στο κέντρο υπάρχουν δρόμοι που ακόμα και σήμερα δεν διανοίχθηκαν. Στο νοσοκομείο δεν υπάρχουν θέσεις στάθμευσης, οι επεκτάσεις του νοσοκομείου γίνονται η μια μετά την άλλη σε ένα κορεσμένο κτηριακά οικόπεδο.
Σε ό,τι αφορά τα λάθη, οι οικισμοί που μετεγκαταστάθηκαν δεν κατασκευάσθηκαν κοντά στην πόλη, έτσι ώστε να αποτελέσουν τη συνέχειά της, να γίνουν ένα με αυτήν. Δεν κατασκευάσθηκαν ανάμεσα στην πόλη και τα χωριά που υπάρχουν γύρω από αυτήν, έτσι ώστε η πόλη, οι νέοι οικισμοί και τα χωριά να αποτελέσουν ένα ενιαίο πολεοδομικό συγκρότημα. Να μπορούν οι κάτοικοι να πηγαινοέρχονται με τα πόδια ή με ένα ποδήλατο, δίχως να χρειάζεται κάποιες φορές, να παίρνουν το αυτοκίνητο ή το λεωφορείο.
Το ίδιο έγινε και με την πανεπιστημιούπολη που τις μέρες αυτές ορθώνεται με γρήγορους ρυθμούς, το διοικητήριο της Περιφέρειας, τις τελευταίες εργατικές κατοικίες, τη ζώνη ενεργού πολεοδομίας. Επίσης κατασκευάσθηκαν καινούργια κτήρια, πραγματικά μεγαθήρια στο εσωτερικό της πόλης, χωρίς τον ελάχιστο έστω αριθμό θέσεων στάθμευσης.
Δηλαδή, στην πόλη μας, έχουμε σοβαρές παραλείψεις στο αστικό και περιαστικό οδικό δίκτυο, έχουμε σοβαρά λάθη που έγιναν στη χωροθέτηση των οικισμών και πολλών νέων δημόσιων κτηρίων επειδή δεν υπήρχε χώρος δημόσιος, επειδή όπου υπήρχε δεν επαρκούσε, επειδή αποφεύχθηκε η απαλλοτρίωση ιδιωτικού χώρου.
Ως αιτία της αποφυγής των απαλλοτριώσεων είναι η αποφυγή ανάληψης του πολιτικού κόστους από τους πολιτικούς. Το κόστος που προέρχεται από την δυσαρέσκεια των ιδιοκτητών που απαλλοτριώνεται μέρος της ιδιοκτησίας τους. Στη χώρα μας υπάρχει και το συγκεκριμένο είδος κόστους για τους πολιτικούς δεδομένου ότι αυτοί αποφασίζουν για τα χαρακτηριστικά των δρόμων, για τη χωροθέτηση οικισμών και κτηρίων αντί των μηχανικών και των πολεοδόμων.
Ένα πολιτικό κόστος που αποτελεί παθογένεια της πολιτικής μας ζωής, στοιχείο αναχρονισμού, σοβαρό μειονέκτημα της νεότευκτης και πολύπαθης δημοκρατίας μας.
Κατά κανόνα, δεν είναι κακό να αξιοποιείται ο δημόσιος χώρος για την κατασκευή δημόσιων υποδομών. Όμως ο δημόσιος χώρος που ενδείκνυται από πλευράς θέσης ή μεγέθους. Και όταν αυτό δεν συμβαίνει, ο νόμος ως γνωστόν, δίνει το δικαίωμα της απαλλοτρίωσης για λόγους δημόσιου συμφέροντος.
Με την ευκαιρία, ναι στην αξιοποίηση δημόσιου χώρου, όμως όχι στην έκπτωση της αρτιότητας των υποδομών, της βιωσιμότητας οικισμών και κτηρίων.
Φυσικά των απαλλοτριώσεων συνεπάγονται οικονομικές αποζημιώσεις, καθώς και το δικαίωμα διεκδικήσεων υψηλότερων αποζημιώσεων μέσα από τα δικαστήρια.
Η εφαρμογή του νόμου των απαλλοτριώσεων εφαρμόσθηκε εκτεταμένα στην περιοχή μας για τη δημιουργία των ορυχείων, των σταθμών παραγωγής και της μεγάλης λίμνης του Πολυφύτου.
Τέλος, οι παραλείψεις διορθώνονται, όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση τα λάθη, όχι. Ας αξιοποιηθεί επιτέλους η δυνατότητα των απαλλοτριώσεων για να αποφευχθούν άλλα στο μέλλον. Ας εφαρμοσθεί το γρηγορότερο δυνατόν ένα πρόγραμμα κάλυψης των παραλείψεων.
