Ευθύνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Νεανική Παραβατικότητα (Γράφει ο Στέλιος Μήλιος)
Στις 9 Ιανουαρίου είχα γράψει ένα κείμενο με τίτλο: Δημόσιος χώρος και κοινωνική συνείδηση. Το άρθρο ξεκινούσε ως εξής:
«Όταν καθημερινά λαμβάνουν χώρα περιστατικά εγκληματικών ενεργειών από νέους. Όταν η νέα γενιά μεγαλώνει σε μια πόλη που δεν έχει χώρους έκφρασης. Όταν δεν παράγεται ουσιαστικός πολιτισμός. Τη στιγμή αυτή, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε δεν οφείλονται αποκλειστικά στα παιδιά»…
Με λίγα λόγια το κείμενο τονίζει τη σημασία του σεβασμού στον δημόσιο χώρο και της αντιμετώπισης των βανδαλισμών, μέσω επιστημονικής ανάλυσης και πολιτικών δράσεων και προτείνω τρεις άξονες:
- Επιστημονική προσέγγιση για κατανόηση των κοινωνικών, πολιτιστικών και ψυχολογικών αιτίων.
- Πολιτική βούληση με μέτρα όπως ασφάλεια, δράσεις, καμπάνιες ενημέρωσης, ευαισθητοποίηση, κάμερες ,φύλακες κλπ.
- Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση για αλλαγή νοοτροπίας και προώθηση του σεβασμού στον δημόσιο χώρο.
Στις 19 Ιουλίου είχα γράψει το εξής: Δυο συνεχόμενα περιστατικά ακραίας βίας ανάμεσα σε νέους ανθρώπους, σε μια μικρή κοινωνία. Μήπως η Τοπική Αυτοδιοίκηση μαζί με τους αρμόδιους φορείς πρέπει να κινητοποιηθούν; Αναζητείται αντιληπτική ικανότητα.
Τα σχόλια ήταν τα εξής: δεν έχει καμία δουλειά η τοπική αυτοδιοίκηση, οι γονείς έχουν ευθύνη κλπ.
Έκτοτε έχουν σημειωθεί στην πόλη μας αρκετά περιστατικά νεανικής παραβατικότητας.
Χθες αργά το βράδυ μάθαμε από δημοσιεύματα για προσαγωγές νεαρών ατόμων στο Μουσείο Σύγχρονης Τοπικής Ιστορίας.
Τι έχουν κάνει οι αρμόδιοι; Απολύτως τίποτα.
Ας το τονίσω για 3η φορά. Η τοπική αυτοδιοίκηση, ως η διοικητική δομή που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη, πρέπει να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητα και με την άμεση επαφή και κατανόηση των τοπικών ζητημάτων, να συμβάλλει αποτελεσματικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Στην τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου του ΟΟΣΑ, η κατάσταση της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης περιγράφεται με δύο λέξεις: αποτυχημένη και ανεπαρκής.
Αυτή η περιγραφή ταιριάζει απόλυτα στην Δημοτική Αρχή.
Ας δούμε κάποιες καλές πρακτικές.
Για την πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας, πολλές πόλεις στην ΕΕ και τοπικές αρχές εφαρμόζουν καινοτόμα προγράμματα που βασίζονται στη συνεργασία εκπαιδευτικών, κοινωνικών υπηρεσιών και της κοινωνίας των πολιτών. Πιο συγκεκριμένα:
- Ενδοσχολικές δράσεις και επιβράβευση σχολείων: Στην Κύπρο, σχολεία που εφαρμόζουν καλές πρακτικές πρόληψης της βίας και της παραβατικότητας, όπως προγράμματα διαχείρισης συγκρούσεων και καλλιέργειας κοινωνικών δεξιοτήτων, βραβεύονται για να ενθαρρύνουν την ευρύτερη εφαρμογή αυτών των πρακτικών.
- Προγράμματα κοινωνικής ανάπτυξης: Σε χώρες όπως η Γερμανία και η Σκωτία, τοπικές αρχές ενσωματώνουν προγράμματα που προσφέρουν υποστήριξη σε ευάλωτες οικογένειες, εκπαίδευση στη διαχείριση συναισθημάτων και ευκαιρίες συμμετοχής σε δραστηριότητες εκτός σχολείου. Αυτά βοηθούν στην κοινωνική ένταξη των νέων και μειώνουν τον κίνδυνο παραβατικής συμπεριφοράς.
- Διαδραστικά και εκπαιδευτικά προγράμματα: Στη Θεσσαλονίκη, η Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων (ΕΠΑΘ) διοργανώνει προγράμματα με στόχο την επανένταξη νέων που βρίσκονται σε κίνδυνο, με έμφαση στη συνεργασία τοπικών αρχών, ΜΚΟ και σχολείων.
- Πρωτοβουλίες τοπικής δημοκρατίας και συμμετοχής: Δήμοι στην ΕΕ, όπως της Κομοτηνής, προωθούν τη συμμετοχή των νέων σε αποφάσεις που τους αφορούν, ενισχύοντας τη δημοκρατική κουλτούρα. Η συμμετοχική διαδικασία και η ενίσχυση της κοινότητας βοηθούν στη μείωση των κοινωνικών αποκλεισμών.
Είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σχέδιο με τα εξής χαρακτηριστικά:
- Ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων, πρόληψη βίας, και δημιουργία θετικού σχολικού περιβάλλοντος.
- Υποστήριξη ευάλωτων οικογενειών, καλλιέργεια συναισθηματικής διαχείρισης, και κοινωνική ένταξη νέων.
- Επανένταξη νέων σε κίνδυνο, ενίσχυση συνεργασίας τοπικών φορέων, και προώθηση εκπαιδευτικών ευκαιριών.
- Ενίσχυση της δημοκρατικής κουλτούρας, συμμετοχή σε αποφάσεις, και μείωση κοινωνικού αποκλεισμού.
Ζούμε σε μια μικρή κοινωνία και ο βαθμός δυσκολίας διαχείρισης τέτοιων περιστατικών είναι μειωμένος.
Σε μια κοινωνία που συμβαίνουν όλα αυτά ο πολιτισμός μπορεί να δώσει λύσεις.
Αυτό όμως είναι αδύνατο όταν όσοι βρίσκονται στη διοίκηση στερούνται αντίληψης, επικεντρώνονται αποκλειστικά στη γκλαμουριά, τον λαϊκισμό και αναπαράγουν φθαρμένες, επαναλαμβανόμενες δράσεις χωρίς ουσιαστική καινοτομία και ουσία.
Η κατάσταση είναι σοβαρή και κάποιοι είναι πολύ λίγοι για να τη διαχειριστούν.
