Γαλάτεια (Τσιόρ) Δήμου Εορδαίας Κοζάνης (Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου «Οικισμοί Δήμου Εορδαίας»)
Γενικά: Χτισμένος σε υψόμετρο 650 μ. σε πεδινή περιοχή, στη διαδρομή Πτολεμαΐδα, Δροσερό, Γαλάτεια. Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Πτολεμαΐδας, αποτελεί ιδία κοινότητα.
Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 28 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν στο Δήμο Εορδαίας η Γαλάτεια ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 18η θέση.
Εκλογικά: Στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 20/5/1915 οι άρρενες εκλογείς ψήφισαν στο δέκατον πέμπτον με έδραν το χωρίον Παλαιοχώρι ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Ρακίτα και Τσιόρ, τόπον ψηφοφορίας ορίζομεν το ελληνικόν δημοτικόν σχολείον του Παλαιοχωρίου.
Εκλογές της 25-9-32: Ψηφοφορίσαντες:325. Φιλελεύθεροι:73. Λαϊκοί:154. Αγροτικοί:1. Εργατικοί αγροτικοί:22. Προοδευτικοί:3. Εθνικοριζοσπαστικό:20. Ενιαίο Μέτωπο εργατών Αγροτών:1. Δημ.Παπαδήμος:1 (60/1519).
Εκλογές 9/6/1935 ψηφοφορίσαντες 220. Λαϊκόν –Εθνικόν Ριζοσπαστικόν Κόμμα 102. Μακεδονική Ομάς Ανεξαρτήτων πολιτευτών 31. Μεμονωνένος υποψήφιος Παπαδόπουλος 0. Λευκά 0. Άκυρα 96.
Για το δημοψήφισμα της 3ης Νοεμβρίου 1935 ψήφισαν Βασιλευομένη Δημοκρατία 380. Αβασίλευτη Δημοκρατία 3. Λευκά 0.
Εκπαιδευτικά: Το σχολείο λειτουργεί εντός ιδιωτικής οικίας τουρκικής, η οποία είναι διώροφος, κάτοικοι 1000. Τάξεις 5. Μαθητές 92 (6-12/4/ 1924).
Το διδακτήριο επισκευαζόμενο και μεταρρυθμιζόμενο με δαπάνη του κράτους θα καταστεί καταλληλότερο. Κάτοικοι 1000. Μαθητές 69 άρρενες και 49 θήλεις (12-21/11/1924 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).
Κάτοικοι 1213 πρόσφυγες. Μαθητές 56 άρρενες και 49 θήλεις. Η επίπλωση του διδακτηρίου ευπρόσωπος και ο κήπος σε καλή κατάσταση. Διδάσκαλοι ο Κυριακός Λαζαρίδης διευθυντής και η θυγάτηρ του Ίρις Λαζαρίδου (4-10 ως 18/12/1926 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).
Το μονοτάξιο νηπιαγωγείο στεγάζεται σε αίθουσα του δημ. Σχολείου. Νήπια άρρενα 18, θήλεα 35 (20/5/37).
Διδακτήριο διώροφον, με μία αίθουσα στον πάνω όροφο ανεπαρκώς αεριζομένη και επαρκώς φωτιζομένη. Ως προς το υλικό υπάρχει 1 αρχειοθήκη, 3 τραπέζια, 3 καθίσματα, 29 δίεδρα καινουργή και 4 πολύεδρα παλαιά. 2 πίνακες, 10 εικόνες σκηνών επαναστάσεως, μερικούς χάρτες γεωγραφικούς, 1 υδρόγειος σφαίρα Βιβλιοθήκη δεν υπάρχει. Μαθητές Α΄42, Β΄37, 33, 28, 23. 19 (26/5/1938).
Περιεφράχθη για σχολικός κήπος έκτασης 6 στρεμμάτων (5/6/39).
Αλεξιάδου Μαρία εκ Νεοχωρίου Α. Θράκης (Χαραυγή), 1914, απόφοιτος 2/ξίου διδασκαλείου (Γαλάτεια 38).
Διδάσκαλοι: Κουσής Γεώργ. διευθυντής του μονοταξίου δημ. Σχολείου Τσόρι (Γαλάτεια) 22-11-24.
Παπακυριακού Αθανάσιος εκ Καστανιάς,1908, πτυχιούχος 3/ξίου διδασκαλείου (Γαλάτεια 38).
Παπακυριακού Αθανάσιος εκ Καστανιάς,1908, πτυχιούχος 3/ξίου διδασκαλείου (Γαλάτεια 38).
Επισιτισμός: Ο Διοικητής της Διοικήσεως Χωροφυλακής Κοζάνης στις 18-1-1932 αναφέρει στον Εισαγγελέα ότι σήμερον 200 περίπου κάτοικοι του χωρίου Γαλάτεια Εορδαίας μετέβαιναν εν πορεία πείνης στην Πτολεμαΐδα. Πληροφορηθείς ο Σταθμάρχης την εκκίνησιν κατέφθασε έξωθι της Πτολεμαΐδας και τους διέλυσε άνευ αντιστάσεως (60/988).
Έρανοι: Από έρανο που πραγματοποιήθηκε υπέρ Παναγίου Τάφου ο οικισμός συνέλεξε το ποσό των 85 δραχμών. Το ποσόν απεστάλη στο υπουργείο Εξωτερικών στις 25-5-1929.
Υπέρ των σεισμοπαθών της Χαλκιδικής 700 δρχ. (Μ.Β 6-11-32).
Ιερά: Ενοριακός ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, πανηγυρίζει την 15η Αυγούστου. Αγία Παρασκευή.
Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Τσορ (μετονομάζεται στις 25/2/1926 σε Γαλάτεια). Ο οικισμός Ρακίτα (Ολυμπιάς) το 1918 ορίζεται έδρα κοινότητος Ρακίτης, στη συνέχεια στις 8/3/1926 εντάσσεται στην κοινότητα Γαλάτειας, μετά από λίγους μήνες στις 13/9/1926 ορίζεται ξανά έδρα της κοινότητας Ρακίτης. Ο οικισμός Γαλάτεια στις 4/12/1997 αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Πτολεμαϊδος.
Στις κοινοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 25-10-1925 ψήφισαν 178 εκλογείς και έλαβαν ψήφους οι: Παναγιώτης Κατσαρίδης 100, Νικόλαος Τσουκαλάς 100, Βασίλειος Φωστήρας 100, Γρηγόριος Στεφάνου 99, Ιωάννης Παπαδημητρίου 87, Ευστράτιος Ανανιάδης 82, Κων/νος Γιακομίτης 74.
Το κοινοτικό συμβούλιο Γαλάτειας στις 17-7-32 παμψηφεί εγκρίνει όπως συμμετάσχουν ως μέλη εις την επιτροπήν καταρτισμού κοινοτικού κτηματολογίου οι Κων/νος Γιακαμόζης πρόεδρος κοινότητος και ο σύμβουλος Ι.Ανθούλης (60/1175).
Η κοινότης Γαλάτειας με έγγραφο στο Νομάρχη στις 22-4-36 αναφέρει: ότι από το έτος 1923 όπου εγκατασταθήκαμε στην κοινότητα Γαλατείας και γνωρίζοντας τα όρια της κοινότητάς μας με τις γειτονικές κοινότητας δεν προέβησαν στον καθορισμό ορίων της κοινότητας. Από το 1932 και εντεύθεν οι γύρωθεν κοινότητες τους περιέσφιγγον και διεκδικούσαν και τότε αναγκάσθηκαν να καλέσουν την επιτροπή καθορισμού ορίων και καθορίσθηκαν τα όρια της κοινότητας με τις γειτονιάζουσες κοινότητας Ολυμπιάδας, Έλους, Φούφα. Σήμερον παρουσιάζεται η κοινότης Βαρικού του Νομού Καστοριάς και διεκδικεί και αυτή έδαφος εκ της κοινότητας και ισχυρίζεται ότι είναι ιδικό της. «αλλά εμείς γνωρίζομεν κάλλιστα ότι το έδαφος που ζητά είναι ιδικό μας διότι από το 1934 μέχρι το 1936 βόσκουν τα ζώα της κοινότητάς μας και μάλιστα είχε ενοικιασθεί και επί δύο έτη εκ της κοινότητάς μας, αλλά δια να μην έλθωμεν εις ρήξιν και εις δικαστήρια η μία κοινότης με την άλλην παρακαλώ υμάς όπως ευαρεστούμενοι διατάξητε την επιτροπήν καθορισμού ορίων και προσέλθη προς καθορισμόν των ορίων της κοινότητός μας με την κοινότητα Βαρικού του Νομού Καστοριάς» (60/1404).
Ο Νομάρχης Κοζάνης στις 2-2-1940 διαβιβάζει στο Υφυπουργείο Τύπου και Τουρισμού αίτηση του Νικολάου Φωστηρά κατοίκου Γαλατείας Εορδαίας περί παροχής αδείας λειτουργίας ραδιοφώνου στο καφενείο του (60/627).
Το υπουργείο Υγιεινής και Πρόνοιας το έτος 1945 ζητά από τις κοινότητες να συμπληρώσουν Δελτίο Κοινοτικής Απογραφής: Πρόεδρος Δημήτριος Δελαβαρίδης. Κατοικίες 207. Πληθυσμός 983. Καταστραφείσες οικίες ολοσχερώς 7, μερικώς 4
παρά του ΕΛΑΣ στις 22-2-43 και παρά Γερμανών στις 28-9-44. Νόσοι. Ελονοσία, περιπνευμονία και φυματίωση. Θύματα 20 (60/1331).
Ο πρόεδρος της κοινότητας Γαλάτειας στις 12-2-46 στη Δήλωση Ζημιών πολέμου περιγράφει ότι από το 1941ως το 1944 οι Γερμανοϊταλοί κατέστρεψαν
μία βιβλιοθήκη, το αρχείο της κοινότητας επυρπολήθη, έπιπλα γραφείου, καλλιεργήσιμο έκταση 8 στρεμμάτων (60/2099).
Ο Γεωπόνος Γεωργικού Σχολείου Πτολεμαΐδος στις 15-4-38 αναφέρει προς το Διευθυντή της σχολής ότι εις τους ενεργηθησομένους εμβολιασμούς αγριοπιδεών επί 20ήμερον εις Μυλοχώριον και τα γειτονικά τούτου χωρία υπό των δευτεροετών μαθητών της σχολής παρατηρήθη προθυμία αξιοζήλευτον οι οποίοι εξησκήθησαν δεόντως στους εμβολιασμούς. Έτσι από 26ης Μαρτίου μέχρι 10ης Απριλίου ε.έ εξημερώθησαν 3344 δενδρύλλια. Ενδεικτικά: Εμπόριον 36. Μυλοχώριον στο σχ. κήπο, στην τοποθεσία Αγίας Παρασκευής 988. Γαλάτεια στις θέσεις Μπαΐρια, 357. Έλος 676, Αναρράχη 455. Ασβεστόπετρα 295, Προάστειο 189.
Πεσόντες: Σύμφωνα με πίνακα με ημερομηνία 15-2-1938 οι πεσόντες ήταν: Βαρσαμίδης Χαράλαμπος του Ευστρατίου 1922. Πουλτίδης Ευστράτιος Κων/νος 1922. Λαμπάκος Παύλος Αναστάσιος 1919. Λεμονής Παναγιώτης Αργύριος 1921. Σαμαρτζής Τριαντάφυλλος Γεώργιος 1921. Τσακήρογλου Αναστάσιος του Παναγιώτου 1921. Μπουταλής Νικόλαος του Ζαχαρία 1917 (60/1958).
Πληθυσμός:1913=1247, 1920=1266, 1928=826, 1940=453, 1951=827, 1961=822, 1971=696, 1981=613, 1991=532, 2001=530, 2011=393.
Σύλλογοι: Πολιτιστικός Σύλλογος Γαλάτειας (ετήσιος χορός 2018).
*σελ.146 Κοζάνη 2022
