Καρλ Μαρξ: Ο άνθρωπος που άλλαξε τον κόσμο χωρίς να το ζήσει

Συντάχθηκε στις 05 Μαΐου 2025.

Φιλόσοφος, οικονομολόγος, επαναστάτης, δημοσιογράφος και, πάνω απ’ όλα, στοχαστής ενός οράματος που διαπερνά τους αιώνες

Σαν σήμερα, πριν από 207 χρόνια, γεννιόταν στο Τρίερ της Πρωσίας ένας άνθρωπος που έμελλε να αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε την Ιστορία, την εργασία και την κοινωνία: ο Καρλ Μαρξ. Φιλόσοφος, οικονομολόγος, επαναστάτης, δημοσιογράφος και, πάνω απ’ όλα, στοχαστής ενός οράματος που διαπερνά τους αιώνες: την απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δεσμά της εκμετάλλευσης.

Ο Μαρξ δεν έζησε για να δει την «επανάσταση» να δικαιώνει τα γραπτά του, ούτε για να δώσει απαντήσεις στις παρανοήσεις ή τις διαστρεβλώσεις του έργου του. Μαζί με τον Φρίντριχ Ένγκελς, άφησε ως κληρονομιά ένα θεωρητικό οπλοστάσιο – από το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» έως το θεμελιώδες «Κεφάλαιο» – που έδωσε φωνή στους άφωνους της Ιστορίας: στους εργάτες, στους φτωχούς, στους καταπιεσμένους.

Από τα σαλόνια της εγελιανής φιλοσοφίας έως τα σοκάκια της βιομηχανικής Αγγλίας, ο Μαρξ μετατράπηκε από στοχαστής σε πολεμιστής των λέξεων. Δεν του αρκούσε να ερμηνεύει τον κόσμο· ήθελε να τον αλλάξει. Έβλεπε τη διαλεκτική όχι ως αφηρημένη σκέψη, αλλά ως εργαλείο δράσης. Πίστευε πως η Ιστορία κινείται από συγκρούσεις· από την πάλη των τάξεων. Και σ’ αυτήν την πάλη, ο ίδιος πήρε ξεκάθαρη θέση.

Η σκέψη του Μαρξ δεν ήταν ποτέ ακίνητη. Ήταν ζωντανή, εξελισσόμενη, βαθιά ανθρώπινη. Δεν έγραψε για ουτοπίες, αλλά για δομές. Δεν έταξε παραδείσους, αλλά προσκάλεσε σε αμφισβήτηση. Το όραμά του για μια κοινωνία χωρίς ταξικά προνόμια δεν ήταν θρησκευτικό ευαγγέλιο, αλλά κάλεσμα σε διαρκή ανατροπή.

Και αν σήμερα, τον 21ο αιώνα, η λέξη «Μαρξ» εξακολουθεί να διχάζει, να εμπνέει ή να εξοργίζει, είναι γιατί παραμένει επίκαιρη. Σε έναν κόσμο όπου η ανισότητα βαθαίνει, οι κοινωνίες πολώνονται και η εργασία μεταλλάσσεται, η ματιά του Μαρξ συνεχίζει να φωτίζει τη ρωγμή στο σύστημα: εκεί όπου η ανθρώπινη αξία υποβιβάζεται σε αριθμό, εκεί όπου η ανάγκη υποτάσσεται στο κέρδος.

Ο Μαρξ δεν έδωσε έτοιμες λύσεις. Μα έδειξε με δριμύτητα πως ο κόσμος μας δεν είναι φυσικός νόμος, αλλά κοινωνική κατασκευή. Και αν χτίστηκε από ανθρώπους, μπορεί και να ξαναχτιστεί – δικαιότερα, ισότιμα, συλλογικά.

Σήμερα, στην επέτειο της γέννησής του, δεν τιμούμε απλώς έναν φιλόσοφο. Θυμόμαστε έναν άνθρωπο που αφιέρωσε τη ζωή του στην υπεράσπιση των αόρατων. Και στην εποχή της σιωπής, αυτός που έδωσε λέξεις στην οργή αξίζει περισσότερο από μια φωτογραφία σε βιβλία. Αξίζει να τον ξαναδιαβάσουμε γιατί περότι 207 χρόνια έχουν περάσει από τη γέννησή του κάποιοι ακόμα φοβούνται τις ιδέες του.

 ΠΗΓΗ:https://www.rosa.gr/