Οι φοβικές καλλιτεχνικές τάσεις για τη ΔΕΗ (της Παρθένας Τσοκτουρίδου)
Η ΔΕΗ, η μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας, με τα τόσο σημαντικά εργοστάσια
ηλεκτρικής παραγωγής,
τα ορυχεία λιγνίτη και τα αιολικά της πάρκα, είναι
δυστυχώς απούσα από αρκετά έργα ζωγραφικής των καλλιτεχνών μας.
Φαίνεται πως δεν είναι από τα αγαπημένα θέματα των ζωγράφων, οι οποίοι
παραλείπουν αρκετές φορές να μην την συμπεριλαμβάνουν στα μοτίβα τους.
Χρησιμοποιούν εναλλαγές χρωμάτων με αναρίθμητες φωτεινές αποχρώσεις σ' ένα
τοπίο ή στο φωτισμό ενός σπιτιού, δίχως όμως να συμπεριλαμβάνουν και την
πηγή που φωτίζει τα θέματα αυτά, όπως, κολώνες, καλώδια, στύλους κ.α.
Είναι λάθος παραδείγματος χάριν ν' απεικονίζονται τοπία ημέρας στην ανατολή
ή στη δύση τους, με θέμα τους το άπλετο και διάχυτο φως στα παράθυρα ενός
σπιτιού που αντανακλά σε παραπλήσια υγρά στοιχεία (λίμνη, ποτάμι κ.α.) και
να μην εμφανίζεται τριγύρω καμία πηγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Πολλές φορές παρατηρούμε σε πίνακες ζωγραφικής με τοπία, να μην εμφανίζονται
καθόλου κολώνες και ηλεκτροκαλώδια, ακόμη κι όταν στο βάθος του
φόντου-μοτίβου απεικονίζεται ένα ολόκληρο χωριό.
Κάποιοι τυχαίνει επίσης να ζωγραφίσουν φάρο δίχως φως!!!... Αν είναι δυνατό
να συμβαίνει κάτι τέτοιο σ' έναν καλλιτέχνη, που θέλει και έχει την απαίτηση
να τον αποκαλούν ζωγράφο.
Πολλές φορές πάλι βλέπουμε ζωγραφιές με νησιώτικα σπίτια δίχως στύλους ή
κολωνάκια της ΔΕΗ και άλλες φορές συναντούμε - και πολύ ορθά - σε
παραδοσιακά σπίτια παλιού τύπου έργα τέχνης με καλώδια της ΔΕΗ να κρέμονται
από το ένα καρφί στο άλλο στους στοίχους και να δείχνουν τη σύνδεση του
ηλεκτρικού ρεύματος με τα σπίτια. Αυτή βέβαια είναι η σωστή απεικόνιση της
ζωγραφικής παράστασης.
Γιατί αδιαφορούν τόσο πολύ οι ζωγράφοι γι' αυτήν τη λεπτομέρεια, που όμως
απεικονίζει σωστότερα τη γραφικότητα μιας εικόνας; Συμβαίνει άραγε το
γεγονός ότι δεν τους προκαλείται καμία μα απολύτως καμία συγκίνηση στο
πνεύμα και στην καρδιά τους η θέα ενός δικτύου μεταφοράς και διανομής
ηλεκτρικής ενέργειας στο τοπίο τους;
Η ψυχοσύνθεση αυτού του φαινομένου παρουσιάζεται ιδιαίτερα πολύπλοκη. Όταν ο
καλλιτέχνης ζητάει ένα θέμα της φύσης, πρέπει να διαλέξει ένα μοτίβο, το
οποίο θα εκφράζει τα δεδομένα της εποχής μας και θα πρέπει να γνωρίζει να
εκφράζει σωστά το χαρακτήρα της απεικονιζόμενης περιοχής.
Θεωρεί δηλαδή ωραιότερο «κόψιμο» της εικόνας και πιο ωραία και αισθητική τη
μορφή της αν δεν παρουσιάσει και την πηγή της ηλεκτρικής τροφοδοσίας; Μα, το
μοτίβο έτσι δεν είναι «ισορροπημένο». Του λείπουν σημαντικά στοιχεία για να
πλαισιώσουν σωστά το θέμα του, άσχετα αν ο ζωγράφος έδωσε το σωστό «βάρος»
της σύνθεσης.
Σαφώς και δεν πρέπει ν' αποκλείουμε από την εργασία μας της ελευθερία της
φαντασίας, αλλά δεν πρέπει ν' αποκλείουμε και την πραγματικότητα, καθώς και
την ικανότητα να ξεδιαλέγουμε το χρήσιμο από το άχρηστο. Και στη
συγκεκριμένη περίπτωση, το να τοποθετούμε κολώνες με φως και καλώδια
συνδεδεμένα με στύλους, δεν είναι καθόλου περιττό στη σύνθεσή μας.
Απεναντίας, εμπλουτίζουμε το έργο μας με το αληθινό του ύφος, τις γνώσεις
μας και τις δημιουργικές μας ικανότητες.
Πολύ σημαντικό στοιχείο επίσης στην απεικόνισή μας είναι να προσέχουμε τόσο
τους τόνους και τις κινήσεις των δέντρων κάτω από το φύσημα του ανέμου όσο
και τις κινήσεις των ηλεκτρικών καλωδίων, ιδιαίτερα όταν στέκεται πάνω τους
ένα σημαντικό βάρος αναρίθμητων πουλιών. Στο έργο μας έτσι θα τονιστούν
περισσότερο οι αξίες της φύσης, που αποτελούν κανόνα απαράβατο στη σωστή
έκφραση και τεχνική εκτέλεση που ταιριάζει με το χαρακτήρα του θέματός μας.
Θα πρέπει επιτέλους να μάθουμε να ξεχωρίζουμε ένα φυσικό τοπίο από ένα
διακοσμητικό. Άλλο χαρακτήρα έχει το πρώτο και άλλο το δεύτερο. Μόνο στο
διακοσμητικό επίπεδο ο καλλιτέχνης δεν είναι υποχρεωμένος να δώσει πιστή
εικόνα του θέματος, επειδή πρέπει να το παρουσιάσει ευχάριστο.
Φαίνεται όμως πως κάποιοι καλλιτέχνες ζωγραφίζουν χωρίς το χαλινό της
λογικής και της παρατήρησης. Δεν έχουν συναίσθηση ότι οφείλουν να
ερμηνεύσουν τοπία που παρουσιάζει η ίδια η φύση, την οποία αν απεικονίσουμε
σωστά, θα παρουσιάσει κι ένα έργο ενδιαφέρον και ξεχωριστό, με χαρακτήρα και
προσωπικότητα.
Επομένως, ζωγράφοι, όταν βγαίνετε στη φύση, φροντίστε ν' αφομοιώσετε τις
εικόνες, να τις μελετήσετε και να τις εκτελέσετε σωστά στα σκίτσα και στα
χρώματά σας. Κοιτάξτε την πραγματικότητα. Μάθετε να διαλέγετε. Να γνωρίζετε
πότε να σταματάτε. Προπάντων να μη είστε φοβικοί με την ηλεκτρική ενέργεια.
Δημιουργεί και τούτη συναισθήματα. Δεν τυφλώνει με τις ανταύγειες της και
προπάντων δεν κινδυνεύετε να πάθετε καμία μα απολύτως καμία ηλίαση.
Προς αποφυγή πάντοτε πάσας παράξενης υπόθεσης ή παρεξήγησης ότι η φοβική
αυτή τάση της απομόνωσης της ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να υποκρύπτει ή να
υποθάλπει μια σοβαρή ψυχική ασθένεια ή κατάσταση. Ποιος ξέρει; Το θέμα
πάντως είναι προς διερεύνηση και μελέτη!!!.....
