Από τον Μάη του 1886, στο Σικάγο, την πρώτη Πρωτομαγιά στην Ελλάδα (Αθήνα – 1893), τον ματωμένο Μάη (Θεσσαλονίκη – 1936), την Πρωτομαγιά του 1944 στην Καισαριανή μέχρι και το μέλλον…Γιατί η Ιστορία δεν τελείωσε. Το μέλλον των ανθρώπων δεν είναι καταδικασμένο στη βαρβαρότητα.
Γιατί «…η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή / που δεν την αρμενίσαμε ακόμα. / Το πιο όμορφο παιδί δε μεγάλωσε ακόμα./ Τις πιο όμορφες μέρες,/ τις πιο όμορφες μέρες μας, δεν τις ζήσαμε ακόμα…» (Ναζίμ Χικμέτ).
Μια θαυμάσια μέρα…
«Η 1η του Μάη ήταν μια θαυμάσια μέρα. Ο παγωμένος άνεμος, που συχνά ήταν πολύ διαπεραστικός την άνοιξη, ξαφνικά έπεσε και είχε βγει ο δυνατός ήλιος (…) Γύρω στους 340.000 εργάτες διαδήλωναν σε όλη τη χώρα. Περίπου 190.000 είχαν κατέβει σε απεργία. Στο Σικάγο 80.000 απεργούσαν για το οχτάωρο, είπε ο Σπάις, δείχνοντας με συγκίνηση, βρίσκονταν εδώ και περίμεναν να αρχίσει η διαδήλωση (…) Τη Δευτέρα η απεργία απλώθηκε…» (Η άγνωστη Ιστορία του Εργατικού Κινήματος των ΗΠΑ, Ρ. Ο. Μπόγιερ – Χ. Μ. Μορέ, μετφ: Αθηνά Παναγουλοπούλου, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 152-155).
Η Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας το 1884 είχε αποφασίσει πως εάν οι εργοδότες δεν αποδέχονταν το αίτημα του οκτάωρου θα πραγματοποιούσε πανεργατική απεργία την 1η Μάη του 1886.
Στις 3 του Μάη, έξι εργάτες δολοφονήθηκαν και 30 τραυματίστηκαν όταν η αστυνομία πυροβόλησε σε μεγάλη συγκέντρωση έξω απ’ το εργοστάσιο «Μακ Κόρμικ», στο Χάρβεστερ. Τα συνδικάτα καλούν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την επόμενη μέρα στην πλατεία Χαϊμάρκετ.
130 αστυνομικοί με επικεφαλής έναν γνωστό αξιωματικό, διώκτη των εργατών, επιτέθηκαν στη συγκέντρωση. Κάποιος, που έμεινε άγνωστος, πέταξε μια βόμβα. Σκοτώθηκαν 7 αστυνομικοί, 4 εργάτες και πολλοί άλλοι εργάτες τραυματίστηκαν.
Η αστυνομία συλλαμβάνει εργατικά στελέχη και οκτώ παραπέμπονται σε δίκη. Οι 4 (Α. Σπάις, Α. Φίσερ, Τζ. Ενγκελ, Α. Πάρσον) καταδικάζονται σε απαγχονισμό και τους κρεμάνε στις 11 του Νοέμβρη του 1887.
«Η φωτιά είναι υπόγεια και δε θα μπορέσετε να τη σβήσετε»
Τα λόγια με τα οποία ο Αύγουστος Σπάις απευθύνθηκε στους κατηγόρους τους παραμένουν ζωντανά:
«Είναι αυτό που εσείς αποκαλείτε «αύξηση του εθνικού πλούτου»! «Εθνικού»! Τι ειρωνεία! Τη χαρά μερικών προνομιούχων του έθνους να λέτε.
(…)Όποιος λέει ιδιωτική βιομηχανία, λέει αναρχούμενη βιομηχανία. Μετρημένα άτομα χρησιμοποιούν προς όφελός τους τις εφευρέσεις. Ο κόσμος είναι για τους λίγους. Δεξιά και αριστερά πέφτουν οι όμοιοί τους, θύματα του πλούτου και της καλοζωίας τους. Λίγο τους ενδιαφέρει. Με τις μηχανές τους μετατρέπουν το ανθρώπινο αίμα σε βώλους χρυσαφιού.
(…) Εδώ θα ποδοπατήσετε μία μικρή σπίθα, εκεί όμως και πιο πέρα και απέναντι και γύρω μας παντού, θα ξεπεταχτούν οι φλόγες. Η φωτιά είναι υπόγεια και δε θα μπορέσετε να τη σβήσετε…».
Δείτε ένα βίντεο - αφιέρωμα στην 1η Μάη 1944 και στους 200 κομμουνιστές που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς εκείνη την ημέρα στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Υπάρχουν ορισμένες Πρωτομαγιές με μεγάλη, ιδιαίτερη σημασία. Κάθε μια Πρωτομαγιά και μια ξεχωριστή επέτειος, που αποτελεί ιστορικό γεγονός και βάζει τη σφραγίδα της στην Ιστορία του εργατικού, του λαϊκού κινήματος, αφού έχει αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά της στην πορεία του χρόνου και στις λαϊκές συνειδήσεις από τον ηρωισμό των πρωταγωνιστών της, των απλών ανθρώπων του μόχθου που πάλεψαν για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και αποτελούν πηγή δύναμης στην ταξική πάλη. Μία Πρωτομαγιά είναι και αυτή του 1944 με την εκτέλεση στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, των 200 κομμουνιστών. Αυτήν την Ιστορία παρουσιάζουμε σε συνέχειες μέσα από ένα βιβλίο - ντοκουμέντο «Πρωτομαγιές 1886 - 1945», από το Αρχείο του ΚΚΕ, της Μέλπως Αξιώτη γραμμένο το 1945. Είναι το μέρος του βιβλίου με τίτλο «Πρωτομαγιές της κατοχής - Η Ελληνική Πρωτομαγιά του 1944».
Χτες, 19 Νοεμβρίου, έκλεισε ακριβώς ένας αιώνας από τη δολοφονία του Joe Hill, μετανάστη εργάτη στις ΗΠΑ, αγωνιστή συνδικαλιστή και σύμβολο των Wobblies, ήτοι της ένωσης των Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου. Η εκτέλεσή του στις φυλακές της Γιούτα ακολούθησε μια κατασκευασμένη κατηγορία, το εκτελεστικό απόσπασμα πυροβόλησε μετά από παράγγελμα του ίδιου, η σορός του αποτεφρώθηκε στο Σικάγο και η στάχτη του στάλθηκε με εξακόσιους φακέλους σε γραφεία των Wobblies και εργατικά σωματεία του κόσμου για να σκορπιστεί στον άνεμο και πάνω στα λάβαρα των απεργών την Πρωτομαγιά του 1916. Τραγουδοποιός ο Hill, με τον περήφανο θάνατό του έγινε ο ίδιος τραγούδι – ύμνος του ανυπότακτου εργατικού αγώνα, πολυτραγουδισμένος από τον Pete Seeger και την Joan Baez μέχρι τον Billy Bragg και τη Μαρία Φαραντούρη.
9 Μάη 1936. Ολη η Θεσσαλονίκη απεργεί και διαδηλώνει. Κλειστά και τα μαγαζιά. Απεργούν και οι φοιτητές. Οι σιδηροδρομικοί, οι τροχιοδρομικοί επιστρατεύονται. Οι απεργοί αγνοούν το διάταγμα της επιστράτευσης.
Ταυτόχρονα, η Θεσσαλονίκη στρατοκρατείται. Η κυβέρνηση Μεταξά, προκειμένου να αντιμετωπίσει την πολυήμερη μαχητική απεργία των καπνεργατών, στους οποίους με απεργία συμπαραστέκονταν και άλλοι εργατικοί κλάδοι, οι μικρομαγαζάτορες, έχει αποφασίσει να χτυπήσει με στρατό και χωροφυλακή. Ο στρατός παρά τις διαταγές δεν χτυπά τους διαδηλωτές. Εκφράζεται συναδέλφωση λαού - στρατού.
Ο «Ριζοσπάστης» στις 10 Μάη 1936 έγραφε: «Καθ' όλη τη διάρκεια των συγκρούσεων, ο στρατός κράτησε μια υπέροχη στάση. Ούτε ένας φαντάρος δεν πυροβόλησε. Ο κόσμος ζητωκραύγαζε υπέρ των στρατιωτών».
Χτυπά, όμως, στο ψαχνό η χωροφυλακή. Πρώτος νεκρός ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Στις 10 Μάη, ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει τη συγκλονιστική φωτογραφία του νεκρού Τάσου Τούση με τη μάνα πάνω από το γιο, από την οποία ο κομμουνιστής ποιητής και συνεργάτης τότε του «Ριζοσπάστη» Γιάννης Ρίτσος θα εμπνευστεί και θα γράψει τον «Επιτάφιο».
Προκειμένου να σας παρέχουμε την καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο, αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies. Διαγραφή cookies
Προκειμένου να σας παρέχουμε την καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο, αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies.
Χρησιμοποιώντας τον ιστότοπο μας, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies.
Μάθε περισσότερα
Συμφωνώ
Πληροφορίες για τα cookies
Τα cookies είναι σύντομες αναφορές που αποστέλλονται και αποθηκεύονται στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή του χρήστη μέσω του προγράμματος περιήγησης όταν αυτό συνδέεται στο Ιντερνέτ. Τα cookies μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή και αποθήκευση δεδομένων του χρήστη όσο αυτός είναι συνδεδεμένος, για να του παράσχουν τις ζητούμενες υπηρεσίες και που ορισμένες φορές τείνουν να μην διατηρούν. Τα cookies μπορεί να είναι τα ίδια ή άλλων:
Technical cookies (τεχνικά cookies) που διευκολύνουν την πλοήγηση των χρηστών και τη χρήση των διαφόρων επιλογών ή υπηρεσιών που προσφέρονται από τον ιστό, όπως προσδιορίζουν τη συνεδρία, επιτρέπουν την πρόσβαση σε ορισμένες περιοχές, διευκολύνουν τις παραγγελίες & τις αγορές, συμπληρώνουν φόρμες & εγγραφές, παρέχουν ασφάλεια, διευκολύνουν λειτουργίες (βίντεο, κοινωνικά δίκτυα κλπ.).
Customization cookies (cookies προσαρμογής) που επιτρέπουν στους χρήστες να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους (γλώσσα, πρόγραμμα πλοήγησης - browser, διαμόρφωση, κ.α.).
Analytical cookies (cookies ανάλυσης) που επιτρέπουν την ανώνυμη ανάλυση της συμπεριφοράς των χρηστών του Ιντερνέτ, επιτρέπουν την μέτρηση της δραστηριότητας του χρήστη και την ανάπτυξη προφίλ πλοήγησης για την βελτίωση των ιστότοπων.
Ως εκ τούτου, όταν έχετε πρόσβαση στον ιστότοπο μας, σύμφωνα με το Άρθρο 22 του Νόμου 34/2002 των Υπηρεσιών Κοινωνίας της Πληροφορίας, στην αναλυτική επεξεργασία των cookies ζητάμε τη συγκατάθεση σας για τη χρήση τους, με σκοπό να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες μας. Χρησιμοποιούμε την υπηρεσία του Google Analytics για τη συλλογή ανώνυμων στατιστικών πληροφοριών όπως για παράδειγμα ο αριθμός των επισκεπτών στον ιστότοπο μας. Τα cookies που προστίθενται από την υπηρεσία Google Analytics διέπονται από τις πολιτικές απορρήτου του Google Analytics. Αν επιθυμείτε μπορείτε να απενεργοποιήσετε τα cookies από το Google Analytics.
Παρακαλούμε, σημειώστε ότι μπορείτε να ενεργοποιήσετε ή απενεργοποιήσετε τα cookies σύμφωνα με τις οδηγίες του προγράμματος πλοήγησης σας (browser).